◎ Лабазава́ты ’цвёрдае валакно лёну ці пянькі, падобнае на сена з лабазы’ (КЭС, лаг.). Да лабаза (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
шаўко́вы прям., перен. шёлковый;
~вае валакно́ — шёлковое волокно́;
~вая фа́брыка — шёлковая фа́брика;
ён зрабі́ўся як ш. — он стал как шёлковый
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)
ільняны́ і льняны́, ‑ая, ‑ое.
1. Які мае адносіны да лёну. Ільняны палетак. Ільняное сцябло. Ільняное валакно. Ільняная сеялка. Ільняная сыравіна. // Атрыманы з ільнянога семя. Ільняны алей. Ільняная макуха. // Выраблены з валакна лёну. Ільняное палатно. Ільняная сарочка.
2. Які мае адносіны да апрацоўкі лёну. Ільняная прамысловасць. Ільняная фабрыка. Ільняны камбінат.
3. Які колерам і мяккасцю нагадвае валакно лёну. У Валькі ж валасы, як у мамы, ільняныя, і вочы такія ж сіне-зялёныя, толькі бровы бацькавы — густыя, чорныя. Шчарбатаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
◎ Пінькучы́ ’лапці, падплеценыя вяроўкамі’ (Бяльк.). Да пянька ’канаплянае валакно’ (гл.). Параўн. краснап. пянькучышча ’месца, дзе мочаць каноплю’ (Бяльк.) (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
патрапа́цца, ‑трэплецца; зак.
1. Трапаннем ачысціцца ад кастрыцы (пра валакно).
2. Разм. Зрабіцца брудным, непрыгодным ад працяглага або неахайнага карыстання. Хлопцы ў ватоўках, у ботах, якія гэтак жа, як і нашы, добра патрапаліся. Дзенісевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ку́жаль м
1. (палатно) Léinen n -s, -;
нябе́лены ку́жаль Róhléinen n;
2. (валакно ачэсанага льну) gehéchelter Flachs
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
Трасу́ха 1 ‘ліхаманка, малярыя, трасца’ (ТСБМ, Некр. і Байк., Нас.; рас., Шатал.; парыц., Янк. Мат., Сержп. Прык.), трасу́чка ‘тс’ (ТСБМ, Нас., Касп., Растарг.), ‘эпілепсія’ (Нар. Гом.). Параўн. укр. дыял. трясу́ха, трясу́чка ‘ліхаманка’. Да трэсці ‘калаціць’, параўн. трасавіца, трасца, гл.
Трасу́ха 2 ‘горшае льновалакно, што засталося пасля трапання’ (мёрск., Ск. нар. мовы). Магчыма, з ⁺трасту́ха < траста́ (гл.) ‘валакно-траста, валакно з кастрыцай’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
абдзі́рка, ‑і, ДМ ‑рцы; Р мн. ‑рак; ж.
1. Дзеянне паводле дзеясл. абдзіраць — абдзерці (у 1 знач.).
2. толькі мн. (абдзі́ркі, ‑рак). Ільняное ці канаплянае валакно з-пад грэбеня. // Кудзеля з такога валакна; зрэб’е.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
кудзе́ля, ‑і, ж.
Валакно лёну, канапель, апрацаванае для прыгатавання пражы. Прасці кудзелю. □ На лаве стаяць тры прасніцы. Дзве з кудзеляю, адна з воўнаю. Чорны. // Ачоскі лёну, пянькі. Сядзелі за прасніцамі жанкі, прадучы кужаль і кудзелю. Васілевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Fáser
f -, -n
1) валакно́, фі́бра
mit állen ~n séines Hérzens an etw. (D) hängen* — быць прывя́заным да чаго́-н. усі́мі фі́брамі сваёй душы́
2) валакно́, ні́тка
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)