сі́мвал, -а, мн. -ы, -аў, м.
1. Тое, што служыць умоўным знакам якога-н. паняцця, з’явы, ідэі; мастацкі вобраз, які перадае якую-н. думку, перажыванне.
Жалейка — с. беларускай паэзіі.
Голуб — с. міру.
2. Прынятае ў навуцы ўмоўнае абазначэнне якой-н. адзінкі, велічыні.
Сімвалы хімічных элементаў.
○
Сімвал веры — кароткі выклад асноўных догматаў хрысціянскай рэлігіі.
|| прым. сімвалі́чны, -ая, -ае і сі́мвальны, -ая, -ае (да 2 знач.; спец.).
Сімвалічнае адлюстраванне.
Сімвальная інфармацыя.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
кво́та, ‑ы, ДМ квоце, ж.
1. Частка, доля, норма таго, што дапускаецца ў абмежаванай колькасці. Іміграцыйная квота. Імпартная квота.
2. Велічыня падатку, які ўстанаўліваецца з кожнай адзінкі абкладання. Падатковая квота.
3. У капіталістычным манапалістычным аб’яднанні — устаноўленая сіндыкатам або картэлем доля кожнага ўдзельніка ў агульнай вытворчасці, збыце прадукцыі.
[Ад лац. quot — колькі.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
цэнт 1, ‑а, М ‑нце, м.
Дробная манета ў ЗША, Канадзе, Нідэрландах і шэрагу іншых краін, роўная адной сотай грашовай адзінкі (долара, гульдэна). Нік хадзіў поблізу на пляжы, прымаў заказы, збіраў заробленыя цэнты. Лынькоў.
[Англ. cent.]
цэнт 2, ‑а, М ‑нце, м.
У акустыцы — адзінка частотнага інтэрвалу, роўная 1/1200 актавы.
[Ад лац. centum — сто.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
рэвальва́цыя
(ад рэ- + вальвацыя)
афіцыяльнае павышэнне залатога забеспячэння грашовай адзінкі краіны або павышэнне яе ў адносінах да валют іншых краін (проціл. дэвальвацыя).
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
у́зус
(лац. usus)
1) тое, што прынята, што стала звычайным; звычай; звычка;
2) лінгв. агульнапрынятае ўжыванне моўнай адзінкі (слова, фразеалагізма і інш.).
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
ЗІ́ВЕРТ,
адзінка эквівалентнай дозы выпрамянення ў СІ. З. роўны эквівалентнай дозе, пры якой здабытак паглынутай дозы ў біял. тканцы стандартнага складу на сярэдні каэфіцыент якасці роўны 1 Гр. Абазначаецца Зв. Пераважна выкарыстоўваюцца адзінкі 1 мкЗв = 10-6 Зв i 1 мЗв = 10-З Зв.
т. 7, с. 64
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
квадрыльён
(фр. quadrillion)
лік, які запісваецца ў выглядзе адзінкі з 15 нулямі, а ў некаторых краінах (напр. у Англіі, Германіі) з 24 нулямі.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
квінтыльён
(фр. quintillion)
лік, які запісваецца ў выглядзе адзінкі з 18 нулямі, а ў некаторых краінах (напр. у Англіі, Германіі) з 30 нулямі.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
муніцы́пі
(лац. municipium)
1) гарады з правам самакіравання ў Стараж. Рыме;
2) адміністрацыйна-тэрытарыяльныя адзінкі ў некаторых дзяржавах Лац. Амерыкі (напр. на Кубе).
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
узуа́льны
(лац. usualis)
1) які вынікае са звычаю, агульнапрыняты;
2) лінгв. які адпавядае агульнапрынятаму ўжыванню моўнай адзінкі (слова, фразеалагізма і інш.), параўн. аказіянальны.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)