умацава́нне, -я, н.
1. гл. умацавацца, умацаваць.
2. мн. -і, -яў. Абарончае збудаванне.
Падземныя ўмацаванні.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
штурмава́ць, -му́ю, -му́еш, -му́е; -му́й; -мава́ны; незак., каго-што.
Рабіць штурм чаго-н.
Ш. варожыя ўмацаванні.
|| наз. штурмава́нне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
зні́шчыць, -чу, -чыш, -чыць; -чаны; зак., каго-што.
1. Спыніць існаванне каго-, чаго-н., ліквідаваць.
З. прусакоў.
З. недахопы.
2. Разграміць.
З. варожыя ўмацаванні.
|| незак. знішча́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.
|| наз. знішчэ́нне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
фартыфіка́цыя, ‑і, ж.
1. Навука аб умацаванні вайсковых пазіцый і спосабах абароны ад сродкаў паражэння. Лекцыі па фартыфікацыі і тактыцы.
2. Узвядзенне ваенных умацаванняў, а таксама гэтыя ўмацаванні. Палявая фартыфікацыя.
[Ад лац. fortificatio — умацаванне.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
сты́мул, ‑у, м.
Пабуджальная прычына, якая падахвочвае на ажыццяўленне чаго‑н. Стымул росту. Стымул павышэння прадукцыйнасці працы. □ Паспяховае і справядлівае вырашэнне нацыянальнага пытання ў СССР на аснове прынцыпаў марксізма-ленінізма дало новы стымул вызваленчай барацьбе народаў каланіяльных і залежных краін. «Звязда». [Ліннік:] — Культурна-асветная работа ёсць найвялікшы стымул ва ўмацаванні працоўнай дысцыпліны. Савіцкі.
[Лац. stimulus.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ука́пацца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; зак.
Разм. Ука́паць якой‑н. вадкасцю; зака́пацца. Укапацца чарнілам.
укапа́цца, ‑а́юся, ‑а́ешся, ‑а́ецца; зак.
Капаючы, пранікнуць у глыб чаго‑н. Укапацца ў снег. // Зрабіць для сябе глыбокія ўмацаванні ў зямлі. Ужо і так доўга .. [танкісты] топчуцца тут, упускаюць дзень за днём, даючы немцу час укапацца, сабрацца з сіламі. Мележ.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
умацава́нне, ‑я, н.
1. Дзеянне паводле знач. дзеясл. умацаваць і умацавацца.
2. Абарончае збудаванне; месца, дзе ўзведзены такія збудаванні. На світанні, пакінуўшы траншэі на ўзлеску, пяхота ўслед за танкамі рванулася цераз поле на варожыя ўмацаванні. «Звязда». Частка пасада, якая была побач з дзядзінцам, .. акружалася другой лініяй умацаванняў і называлася акольным горадам, або астрогам. Штыхаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
крышы́ць, крышу́, кры́шыш, кры́шыць; кры́шаны; незак.
1. што. Наразаць дробнымі кавалкамі; здрабняць што-н.
К. буракі.
2. каго-што. Ламаць, разбіваць на часткі.
К. крэйду.
3. перан., каго-што. Знішчаць (разм.).
К. варожыя ўмацаванні.
4. Накідваць дзе-н. крошак (разм.).
Не крышы на падлогу.
|| зак. скрышы́ць, скрышу́, скры́шыш, скры́шыць; скры́шаны (да 1 і 2 знач.), раскрышы́ць, -крышу́, -кры́шыш, -кры́шыць; -кры́шаны (да 2 знач.) і накрышы́ць, -крышу́, -кры́шыш, -кры́шыць; -кры́шаны (да 1 і 3 знач.).
|| наз. крышэ́нне, -я, н. (да 1 і 2 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
зні́шчыць сов.
1. уничто́жить, истреби́ть; перевести́; (насекомых — ещё) вы́вести;
2. (недостатки) устрани́ть, искорени́ть, ликвиди́ровать;
3. сокруши́ть;
з. варо́жыя ўмацава́нні — сокруши́ть враже́ские укрепле́ния;
4. (вывести пятна) удали́ть, уничто́жить
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
ненадзе́йны, ‑ая, ‑ае.
1. Такі, якому нельга верыць, даверыцца; на якога нельга спадзявацца. Ненадзейная ахова. □ Кватэру Качаноў Антохін добра ведаў, і пакідаць там раненага падпольшчыка было небяспечна.. Ён моцна стагнаў, а за сцяной жыла ненадзейная суседка. Новікаў. Васіль уводзіў Вадзягіну ў вушы, што Саўка самы ненадзейны [стараста]. Федасеенка.
2. Які выклікае апасенне сваёй якасцю, трываласцю і пад. Ненадзейныя ўмацаванні. □ Пасля таго, як партызаны разведалі ўчастак, гітлераўцы падкінулі туды ў падмацаванне пяхоту з мінамётамі і некалькі танцаў. Яны ўзмацнілі ненадзейныя для іх пазіцыі. Мележ.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)