ёрзаць, -аю, -аеш, -ае; незак. (разм.).
Неспакойна сядзець, соўгаючыся з месца на месца.
Ё. на крэсле.
|| наз. ёрзанне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
ё́рзаць
дзеяслоў, непераходны, незакончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне
| Цяперашні час |
|---|
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
ё́рзаю |
ё́рзаем |
| 2-я ас. |
ё́рзаеш |
ё́рзаеце |
| 3-я ас. |
ё́рзае |
ё́рзаюць |
| Прошлы час |
|---|
| м. |
ё́рзаў |
ё́рзалі |
| ж. |
ё́рзала |
| н. |
ё́рзала |
| Загадны лад |
|---|
| 2-я ас. |
ё́рзай |
ё́рзайце |
| Дзеепрыслоўе |
|---|
| цяп. час |
ё́рзаючы |
Крыніцы:
dzsl2007,
krapivabr2012,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
ёрзаць несов., обл. ёрзать; егози́ть
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
ёрзаць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак.
Разм. Неспакойна сядзець, круцячыся, соўгаючыся з месца на месца. Гольдзін выціраў пот, ёрзаў, занатоўваў нешта ў блакнот і раптам перапыняў таго, хто выступаў. Шамякін. Рэгістратару не цярпіцца, ёрзае па крэсле туды і сюды. Бядуля.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Ёрзаць, ёрзацца ’неспакойна сядзець, круціцца’ (БРС, ТСБМ, Шат., Нас., Касп., Бяльк., ТС), ёрза ’непаседлівы чалавек’ (Мат. АС, З нар. сл.). Рус. ёрзать ’неспакойна сядзець, круціцца, мітусіцца, церціся аб штосьці, дамагацца’, ёрза ’непаседа, дураслівец, свавольнік, гарэза’, ёрзун ’які любіць заляцацца да жанчын, распуснік’, ёрзунья ’распусніца’. Гэта беларуска-рускае слова, магчыма, балтыйскага паходжання. Параўн. літ. er̃žilas, ar̃žilas ’жарабец’, eržùs, aržùs ’прагны, пахатлівы’. У якасці непасрэднай крыніцы ў такім выпадку была б заходнебалтыйская форма.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
ёрзать несов., разг. круці́цца, ёрзаць.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
ёрзанне, ‑я, н.
Дзеянне паводле знач. дзеясл. ёрзаць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
заёрзаць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак.
Разм. Пачаць ёрзаць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
папаёрзаць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак.
Разм. Ёрзаць доўга, неаднаразова.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
паёрзаць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак.
Разм. Ёрзаць некаторы час. Паёрзаць на крэсле.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)