яўрэ́і, -яў, адз. -э́й, -я, м.

1. Агульная этнічная назва народа, што гістарычна ўзыходзіць да старажытных семіцкіх плямёнаў (старажытных яўрэяў) і жыве цяпер у розных краінах свету агульным жыццём з астатнім насельніцтвам гэтых краін.

2. Асноўнае насельніцтва дзяржавы Ізраіль.

|| ж. яўрэ́йка, -і, ДМ -йцы, мн. -і, -рэ́ек.

|| прым. яўрэ́йскі, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

яўрэ́і, ‑яў; адз. яўрэй, ‑я, м.; яўрэйка, ‑і, ДМ ‑рэйцы; мн. яўрэйкі; ‑рэек; ж.

Народ семіцкай моўнай групы, аб’яднаны агульным паходжаннем і, часткова, рэлігіяй, які цяпер жыве ў розных краінах.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

шабасава́ць, -су́ю, -су́еш, -су́е; -су́ем, -су́еце, -су́юць; -су́й; незак.

Святкаваць шабас.

Яўрэі шабасавалі звычайна па корчмах.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

яўрэ́й

назоўнік, агульны, адушаўлёны, асабовы, мужчынскі род, 1 скланенне

адз. мн.
Н. яўрэ́й яўрэ́і
Р. яўрэ́я яўрэ́яў
Д. яўрэ́ю яўрэ́ям
В. яўрэ́я яўрэ́яў
Т. яўрэ́ем яўрэ́ямі
М. яўрэ́ю яўрэ́ях

Крыніцы: nazounik2008, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

яўрэ́й,

гл. яўрэі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

яўрэ́йка,

гл. яўрэі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

яўрэ́йства, ‑а, н., зб.

Яўрэйскі народ, яўрэі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

іудзе́і, -яў, адз. іўдзе́й, -я, м.

Тое, што і яўрэі.

|| ж. іўдзе́йка, -і, ДМ -дзе́йцы, мн. -і, -дзе́ек.

|| прым. іўдзе́йскі, -ая, -ае.

Іўдзейскае веравызнанне.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

іудзе́і, ‑яў; адз. іудзей, ‑я, м.; іудзейка, ‑і, ДМ ‑дзейцы; мн. іудзейкі, ‑дзеек; ж.

Першапачаткова жыхары Іудзеі, пазней яўрэі наогул.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Дуна́іць, дуна́ць ’драмаць, хістаючыся ў розныя бакі’ (Нас.). Запазычанне са ст.-яўр. мовы. Паводле Насовіча, звязана слова з тым, што пры малітве яўрэі нахіляюцца ў розныя бакі, гаворачы: adonái ’божа!’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)