я́трыць
дзеяслоў, незакончанае трыванне, незваротны, 2-е спражэнне
| Цяперашні час |
|---|
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
я́тру |
я́трым |
| 2-я ас. |
я́трыш |
я́трыце |
| 3-я ас. |
я́трыць |
я́траць |
| Прошлы час |
|---|
| м. |
я́трыў |
я́трылі |
| ж. |
я́трыла |
| н. |
я́трыла |
| Загадны лад |
|---|
| 2-я ас. |
я́тры |
я́трыце |
| Дзеепрыслоўе |
|---|
| цяп. час |
я́трачы |
Крыніцы:
piskunou2012.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
*Раз’я́трыцца, розʼятрыцца ’моцна раздражніцца, раззлавацца, раз’юшыцца’, ’развярэдзіцца, разбалецца’ (КСТ), разʼя́дрыцца ’развярэдзіцца, разбалецца’, ’разрасціся’ (чэрв., шчуч., Сл. ПЗБ). Ад я́трыць, я́трыцца ’запаляцца, чырванець’ (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Трыві́нка ‘братавая, жонка брата’ (Сл. Брэс.), трывы́нка ‘тс’ (кобр., Нар. лекс.), трыві́нкі ‘ятроўкі’ (жабін., ЛА, 3), втрывынкы́ ‘тс’ (кобр., там жа). Да ятроўка (гл.), што генетычна ўзыходзіць да прасл. *jętry, Р. скл. адз. л. jętrъve ‘ятроўка’. Хутчэй за ўсё, ад памяншальна-ласкальнай формы *ятрывінка, параўн. палес. ўтривінка ‘жонка мужавага брата’ (Дзендзялеўскі, Бел.-укр. ізал., 25), з адпадзеннем пачатковага я‑ (< прасл. *ję‑), каб пазбегнуць падабенства з ятрыць ‘раздражняць’, гл.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
гнявіць, злаваць, абураць, раздражняць, цвяліць, ятрыць; настырняцца (разм.) □ уводзіць у гнеў, уводзіць у злосць
Слоўнік сінонімаў і блізказначных слоў, 2-е выданне (М. Клышка, правапіс да 2008 г.)