ё́рш

назоўнік, агульны, адушаўлёны, асабовы, мужчынскі род, 1 скланенне

адз. мн.
Н. ё́рш яршы́
Р. ярша́ яршо́ў
Д. яршу́ ярша́м
В. ярша́ яршо́ў
Т. яршо́м ярша́мі
М. яршы́ ярша́х

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

ёрш², ярша́, м. (разм.).

Сумесь гарэлкі з півам, якая хутка і моцна ап’яняе.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

яршо́вы, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да ярша, прыгатаваны з ярша. Яршовая юшка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

бабы́рка

‘самка бабыра - ярша’

назоўнік, агульны, адушаўлёны, неасабовы, жаночы род, 2 скланенне

адз. мн.
Н. бабы́рка бабы́ркі
Р. бабы́ркі бабы́рак
Д. бабы́рцы бабы́ркам
В. бабы́рку бабы́рак
Т. бабы́ркай
бабы́ркаю		 бабы́ркамі
М. бабы́рцы бабы́рках

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

ёрш​I

1. зоол. ёрш, род. ярша́ м.; обл. аджгі́р, -ра м.;

2. (щётка) ёрш, род. ярша́ м.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

ёрш¹, ярша́, мн. яршы́, яршо́ў, м.

1. Невялікая прэснаводная касцістая рыба сямейства акунёвых з калючымі плаўнікамі.

2. Шчотка для мыцця бутэлек, посуду і пад.

|| прым. яршо́вы, -ая, -ае (да 1 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

ёрш ​1, ярша, м.

1. Дробная прэснаводная касцістая рыба сямейства акунёвых з калючымі плаўнікамі. Адны дурныя пячкурыкі ды дробныя калючыя яршы чапляюцца на кручок. Якімовіч.

2. Шчотка для мыцця бутэлек, чысткі лямпавага шкла, частак механізмаў і пад.

ёрш ​2, ярша, м.

Разм. Сумесь гарэлкі з півам, якая хутка і моцна ап’яняе.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ёрш I (род. ярша́) м.

1. (рыба) ёрш;

2. (щётка) ёрш

ёрш II (род. ярша́) м., разг. (смесь водки с пивом или вином) ёрш

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

Во́ўчэк ’рыба, падобная да ярша, але з таўсцейшай галавой, шырокім ротам і больш цёмнай афарбоўкай лускі’ (Дэмб., 2, 543). Гл. ваўчок.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

хіб, ‑а, м.

1. Пярэдняя частка хрыбта некаторых жывёл (свінні, быка і пад.). Свіння, калышучы вялізным хібам, спакойна ўзрывала зямлю пад карэннямі сухога бука. Самуйлёнак. Люся паказала на чучала здаравеннага быка з магутным крутым хібам. Даніленка. Поўсць збоку, дзе сочыцца кроў, мокрая; зверху на хібе ўжо высахла і стаіць — што ўсё адно воўк атросся ад вады. Пташнікаў.

2. Поўсць на хрыбце. Сабака ўбачыў незнаёмага, злосна забурчаў і наставіў хіб. Якімовіч. Алесь прыйшоў у гнеў, у дзікі, І ў абурэнне, жаль вялікі, Катоў ён бедных б’е, ганяе, За хіб у сені выкідае. Колас.

3. Спінны плаўнік у рыбы. — Нідзе не дзенецца! — Андрэй паволі выбраў жылку, і вось ужо рыбіна б’ецца ў роснай траве, настаўляе калючы хіб, цяжка хаўкае жабрамі. Ваданосаў. Як падчэпіш ярша на кручок, дык ён растапырыць жабры, паставіць калючы хіб і нават хвост сагне — так не даецца. Дайліда.

4. перан. Верхні край чаго‑н. на канцы, грэбені (страхі, хвалі і пад.). [Міканор] бег па зломе страхі, па самым хібе — каб не так крута было, бег з нечакана згаданай хлапечай праворнасцю. Мележ. Язэп зняў шапку, выцер лоб і кінуў яе на пракос. Шапка лягла на хіб пракоса, фарсіста задраўшы ўгору патрэсканы казырок. Дуброўскі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)