эпізо́д
назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне
|
адз. |
мн. |
| Н. |
эпізо́д |
эпізо́ды |
| Р. |
эпізо́ду |
эпізо́даў |
| Д. |
эпізо́ду |
эпізо́дам |
| В. |
эпізо́д |
эпізо́ды |
| Т. |
эпізо́дам |
эпізо́дамі |
| М. |
эпізо́дзе |
эпізо́дах |
Крыніцы:
krapivabr2012,
nazounik2008,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
эпізо́д, -у, М -дзе, мн. -ы, -аў, м.
1. Асобнае здарэнне, выпадак.
Э. з турысцкіх успамінаў.
2. Нязначны, дробны выпадак.
Гэта ўсяго адзін э. з жыцця паляўнічага.
3. Фрагмент мастацкага твора, які мае пэўную самастойнасць і закончанасць.
Э. са спектакля.
|| прым. эпізо́дны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
эпізо́д, -ду м., в разн. знач. эпизо́д
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
эпізо́д, ‑у, М ‑дзе, м.
1. Асобнае здарэнне, падзея, выпадак з жыцця. Дзед Талаш расказваў пра сваё спатканне з пакрыўджанымі людзьмі, пра розныя эпізоды з іх жыцця. Колас. Генадзь расказвае найцікавейшыя эпізоды з сваіх вандровак па Беларусі. Сабаленка. // Адзін з момантаў якой‑н. з’явы, працэсу і пад. Мітусіліся перад вачыма розныя эпізоды бою. Кулакоўскі. // Выпадковае, пабочнае здарэнне, падзея. [Зачэпа:] — Калі б змова ўдалася Каталіну, дык ваш сацыялізм быў бы пабудаваны тысячу год назад.. А што такое Каталіна? Эпізод, пра які забыліся праз дзесяць гадоў. Асіпенка.
2. Сцэна, фрагмент якога‑н. мастацкага твора, які мае пэўную самастойнасць і закончанасць. Вялікае сэрца Макоўчыка раскрываецца ў гэтым цэнтральным эпізодзе апавядання. Чытач адчувае, на які подзвіг здольны гэты салдат. «Полымя». // У тэатральных пастаноўках — устаўка (з’ява, сцэна), не звязаная з развіццём дзеяння. [Галіна:] — Я вось скончыла тэатральны інстытут, ужо год як я працую ў тэатры і яшчэ не сыграла ніводнай адказнай ролі. Усё на выхадах і на эпізодах. Рамановіч. // Частка кінафільма, якая з’яўляецца сюжэтна закончаным урыўкам. Кінастудыя здымала фільм пра вайну. Рыхтаваўся эпізод — бежанцы на дарозе. Арабей.
[Ад грэч. epeisódion — устаўка.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
завя́зка, -і, ДМ -зцы, ж.
1. гл. завязаць.
2. Эпізод, з якога пачынаецца развіццё сюжэта ў мастацкім творы.
З. драмы.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
эпизо́д в разн. знач. эпізо́д, -ду м.;
дое́хать без вся́ких эпизо́дов дае́хаць без уся́кіх эпізо́даў;
вставно́й эпизо́д в пье́се устаўны́ эпізо́д у п’е́се;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
сцэ́на, -ы, мн. -ы, сцэн, ж.
1. Спецыяльная пляцоўка, на якой адбываюцца спектаклі, канцэрты, выступленні і інш., а таксама ўвогуле сам тэатр, тэатральная, эстрадная дзейнасць.
Падняцца на сцэну.
Майстры сцэны.
2. Асобная частка акта тэатральнай п’есы, эпізод у п’есе, рамане, аповесці, карціне.
3. Здарэнне, эпізод, які можна назіраць у жыцці.
Сцэна з жыцця студэнтаў.
4. Вострая, рэзкая размова (разм.).
С. рэўнасці.
|| памянш. сцэ́нка, -і, ДМ -нцы, мн. -і, -нак, ж. (да 2 і 3 знач.).
|| прым. сцэні́чны, -ая, -ае (да 1 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
кадр, -а, мн. -ы, -аў, м.
1. Асобны здымак на кіна- або фотаплёнцы.
На плёнцы 36 кадраў.
2. Асобная сцэна або эпізод з кінафільма.
На экране кадры з часоў вайны.
◊
За кадрам — пра тое, што засталося за межамі непасрэдна адлюстраванага.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
развя́зка, -і, ДМ -зцы, мн. -і, -зак, ж.
1. гл. развязаць.
2. Збудаванне на аўтамабільных дарогах, якое дазваляе транспарту бесперапынна рухацца ў розных напрамках.
Пабудаваць новую развязку.
3. Заключны эпізод, які завяршае развіццё сюжэта мастацкага твора; вырашэнне канфлікту ў літаратурным творы (спец.).
Нечаканая р. рамана.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
меладраматы́чны, ‑ая, ‑ае.
1. Які мае адносіны да меладрамы; уласцівы меладраме. Меладраматычны эпізод.
2. Такі, як у меладраме, які вызначаецца ненатуральнасцю, непатрэбным трагізмам. У сюжэце .. [паэмы У. Караткевіча «Слова пра чалавечнасць»] спляліся эпізоды сямейна-бытавой драмы з меладраматычнай развязкай. Лойка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)