экано́мія, -і, ж.
1. Ашчаднасць, беражлівасць пры расходаванні чаго-н.
Э. сыравіны.
Навесці эканомію ў карыстанні электраэнергіяй.
2. Выгада, якая атрымліваецца пры ашчадным расходаванні чаго-н.
Э. часу.
Сотні мільёнаў рублёў эканоміі за год.
○
Палітычная эканомія — навука, якая вывучае грамадскія адносіны ў працэсе вытворчасці і размеркавання матэрыяльных даброт, а таксама эканамічныя законы, што кіруюць гэтымі адносінамі.
Палітычная э. капіталізму.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
Экано́мія
назоўнік, уласны, неадушаўлёны, неасабовы, жаночы род, 2 скланенне
|
адз. |
| Н. |
Экано́мія |
| Р. |
Экано́міі |
| Д. |
Экано́міі |
| В. |
Экано́мію |
| Т. |
Экано́міяй
Экано́міяю |
| М. |
Экано́міі |
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
экано́мія
назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, жаночы род, 2 скланенне
|
адз. |
| Н. |
экано́мія |
| Р. |
экано́міі |
| Д. |
экано́міі |
| В. |
экано́мію |
| Т. |
экано́міяй
экано́міяю |
| М. |
экано́міі |
Крыніцы:
krapivabr2012,
nazounik2008,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
экано́мія ж., в разн. знач. эконо́мия;
э. дзяржа́ўных сро́дкаў — эконо́мия госуда́рственных средств;
э. сыраві́ны і матэрыя́лаў — эконо́мия сырья́ и материа́лов;
○ паліты́чная э. — полити́ческая эконо́мия
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
экано́мія, ‑і, ж.
1. Ашчаднасць, беражлівасць пры расходаванні чаго‑н. Вялікая ўвага ўдзяляецца на заводзе эканоміі матэрыялаў. «Звязда». Разам з камуністамі, усімі працоўнымі камсамольцы і моладзь рэспублікі актыўна працуюць на буйнейшых новабудоўлях, з вялікай упартасцю змагаюцца за тэхнічны прагрэс і павышэнне прадукцыйнасці працы, за паляпшэнне якасці прадукцыі і зніжэнне яе сабекошту, эканомію і беражлівасць, укараненне ў вытворчасць дасягненняў навукі і перадавога вопыту, за далейшы рост сельскагаспадарчай вытворчасці і павышэнне дабрабыту і культурнага ўзроўню працоўных. Машэраў. // Выгада, атрыманая ў выніку такой беражлівасці, ашчаднасці. — Гледзячы, што вас цікавіць, — глыбакадумна пачаў Анатоль. — Скажам, разец «зорачка» маёй канструкцыі дае эканомію часу да дзесяці хвілін у гадзіну. Ваданосаў. За год унесена больш за тры тысячы рацыяналізатарскіх прапаноў, якія далі заводу шэсць мільёнаў эканоміі... Карпаў.
2. Уст. Тое, што і эканоміка (у 1, 2 знач.). І тут Маркс бярэ не індывідуальную, а масавую з’яву, не дробную часцінку эканоміі грамадства, а ўсю гэтую эканомію ў сукупнасці. Ленін.
3. Уст. Памешчыцкая гаспадарка капіталістычнага тыпу. Крыху пазней.. [горад Слонім] стаў каралеўскай эканоміяй, тут жыў каралеўскі намеснік. «Помнікі». // Разм. Кантора, сядзіба гаспадаркі. Падпаліўшы эканомію, палонныя салдаты ўцякаюць на радзіму, каб тут па ленінскаму закліку ладзіць новае жыццё. Бугаёў.
4. У дарэвалюцыйнай Расіі — назва некаторых дзяржаўных устаноў, якія ведалі гаспадарчымі справамі. Дэпартамент Дзяржаўнай эканоміі.
5. Навука, якая вывучае грамадскія адносіны вытворчасці і размеркавання на розных ступенях развіцця грамадства.
•••
Палітычная эканомія — навука аб развіцці грамадскае вытворчасці і адносінах людзей у працэсе вытворчасці.
[Ад грэч. oikonomia — кіраванне гаспадаркай.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
палітэкано́мія, -і, ж.; гл. эканомія.
|| прым. палітэканамі́чны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
эконо́мия в разн. знач. экано́мія, -міі ж.;
эконо́мия госуда́рственных средств экано́мія дзяржа́ўных сро́дкаў;
эконо́мия сырья́ и материа́лов экано́мія сыраві́ны і матэрыя́лаў;
полити́ческая эконо́мия паліты́чная экано́мія.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
политэконо́мия (полити́ческая эконо́мия) палітэкано́мія, -міі ж. (паліты́чная экано́мія).
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
эканаміза́цыя, ‑і, ж.
Уст. Тое, што і эканомія (у 1 знач.). Эканамізацыя працы.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
палітэкано́мія, ‑і, ж.
Палітычная эканомія. Матэматыка, граматыка, геаграфія, палітэканомія і іншыя прадметы былі для.. [Саламона] жывымі, канкрэтнымі з’явішчамі. Бядуля.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)