шыпу́лька, -і, ДМ -льцы, мн. -і, -лек, ж.
Іголка хваёвай расліны.
|| прым. шыпу́лечны, -ая, -ае і шыпу́лькавы, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
шыпу́лька
назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, жаночы род, 2 скланенне
|
адз. |
мн. |
| Н. |
шыпу́лька |
шыпу́лькі |
| Р. |
шыпу́лькі |
шыпу́лек |
| Д. |
шыпу́льцы |
шыпу́лькам |
| В. |
шыпу́льку |
шыпу́лькі |
| Т. |
шыпу́лькай
шыпу́лькаю |
шыпу́лькамі |
| М. |
шыпу́льцы |
шыпу́льках |
Крыніцы:
krapivabr2012,
nazounik2008,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
шыпу́лька ж. (у хвойных растений) игла́
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
шыпу́лька, ‑і, ДМ ‑льцы; Р мн. ‑лек; ж.
Іголкі, ігліца ў хваёвых раслін. Пад адной магутнай елкай я знаходжу зручнае месца, каб адпачыць, зграбаю вялікую кучу прэлай шыпулькі і саджуся на яе, нібы на падушку. Хомчанка. — На паўвяршка выцягнуліся, — сказала.. [Васіліна], кратаючы пальцамі маладыя шыпулькі ялінак. Савіцкі. Самая-самая верхавінка маладой сасонкі падобна на вожыка. Вострыя шыпулькі тырчаць угору. Бяспалы.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
вы́мах, ‑у, м.
Спец. Даўжыня кроку ў часе хады, бегу. Усім вымахам сваіх цыбатыя ног Шыпулька паімчаўся да Паўла Іванавіча. Кулакоўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
◎ Пашыпа́ ’ігліца’ (іван., Сл. Брэс.). Да па‑ і шына (шыпʼё, шыпуль), роднаснымі да якога будуць літ. šiupės ’дробныя кавалачкі’, šiupeti крышыцца’. Параўн. таксама палес. шыпоті ’шыпулька, ігліца*
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
няўме́ру, прысл.
Разм. Больш, чым трэба, чым патрабуе мера. Росцік Шыпулька, няўмеру худзенькі і вельмі ўжо жвавенькі першакласнік, падказаў тэхнічцы, што гэтыя малыя яшчэ не вучні. Кулакоўскі. [Сабака], відаць, няўмеру асмялеў. Мележ.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
накрыча́цца, ‑чуся, ‑чышся, ‑чыцца; зак.
Разм. Уволю, многа пакрычаць. Варанецкі хоць і хваляваўся, але вырашыў маўчаць, пакуль не накрычыцца Гаруноў. Дуброўскі. Шыпулька накрычаўся, намахаўся рукамі і праз нейкі час таксама змоўк. Кулакоўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
намаха́цца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; зак.
Разм. Доўга, многа памахаць чым‑н., наравіцца, махаючы чым‑н. Шыпулька накрычаўся, намахаўся рукамі і праз нейкі час таксама змоўк. Кулакоўскі. Міша Чэчат ступаў цяжка — за дзень добра-такі намахаўся каля кавадла. Арочка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
хво́я
1. шыпу́лькі, -лек, ед. шыпу́лька, -кі ж.; іглі́ца, -цы ж.;
2. (ветки) (хваёвыя, яло́выя) ла́пкі, -пак, ед. ла́пка, -кі ж.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)