шы́йка
назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, жаночы род, 2 скланенне
|
адз. |
мн. |
| Н. |
шы́йка |
шы́йкі |
| Р. |
шы́йкі |
шы́ек |
| Д. |
шы́йцы |
шы́йкам |
| В. |
шы́йку |
шы́йкі |
| Т. |
шы́йкай
шы́йкаю |
шы́йкамі |
| М. |
шы́йцы |
шы́йках |
Крыніцы:
krapivabr2012,
nazounik2008,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
чангу́ры, нескл., н.
Народны грузінскі смычковы музычны інструмент, які складаецца з драўлянага корпуса і доўгай тонкай шыйкі з 14–15 ладамі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Ра́чка ’расліна свінакроп’ (ТС), сюды ж, відаць, і рачыкі ’драсён, Polygonum bistorta L.’ (Мядзв., Гарэц., Кіс.). Названы з-за знешняга падабенства (“членістасці”) да рака, параўн. іншую назву апошняй расліны ракавыя шыйкі (Гарэц.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
ше́йка в разн. знач. шы́йка, -кі ж.;
ше́йка ва́ла шы́йка ва́ла;
ше́йка ре́льса шы́йка рэ́йкі;
ше́йка ма́тки анат. шы́йка ма́ткі;
ра́ковые ше́йки ра́кавыя шы́йкі;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Рэ́пка 1 ’драўляны блок, які прыводзіць у рух шпульку ў калаўроце’ (Касп., Нар. сл., Скарбы), ’кальцо для замацавання шпулькі ў калаўроце’ (Сл. ПЗБ, Шатал.), ’кальцо для прымацавання шыйкі касы да касся’ (Шатал.), рипа ’дэталь самапрадкі, якая злучае верхнюю частку з падстаўкай’ (Уладз.). Форма рэ́пка ўтварылася паводле народнай этымалогіі, магчыма, з-за знешняга падабенства дэталі да рэпы. З лат. ripa ’дыск; круг; шайба’.
Рэ́пка 2 ’надкаленная косць’ (ТСБМ, Жд. 2; смарг., Сл. ПЗБ), анат. ’макаўка (у жывёлін)’ (гродз., Сл. ПЗБ). Укр. рі́пиця ’тс’. Іншая назва чашка (гл.). Паводле знешняга падабенства звязана з рэпка 1 (гл.).
Рэ́пка 3 ’скрутак лык’ (Жыв. сл., ЛА, 4), ’звязка апрацаванага льну’ (Сцяшк. МГ), ’скрутак’ (віл., раг., Сл. ПЗБ). Паводле знешняга падабенства звязана з рэпка 1 (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)