шу́фель

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне

адз. мн.
Н. шу́фель шу́флі
Р. шу́фля шу́фляў
Д. шу́флю шу́флям
В. шу́фель шу́флі
Т. шу́флем шу́флямі
М. шу́флі шу́флях

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

шу́фель, -фля, мн. -флі, -фляў, м.

Шырокая і глыбокая лапата для перасыпання сыпучых рэчываў.

Перакідваць збожжа шуфлямі.

|| памянш. шу́флік, -а, мн. -і, -аў, м.

|| прым. шу́фельны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

шу́фель, -фля м. сово́к (большой), лопа́та (совковая) ж.

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

шу́фель, ‑фля, м.

Шырокая, глыбокая лапата, прызначаная, галоўным чынам, для перасыпання сыпучых рэчываў. Андрэй набраў шуфель жыта, патрос над засекам і, нібы адступнога, сыпануў у няпоўны мех. Грахоўскі. Барашкін грузіў смецце на каламажку шуфлем. Шуфель быў шырокі, з вельмі зручна выгнутым дзержаком. Савіцкі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

шу́флік, ‑а, м.

Памянш.-ласк. да шуфель; невялікі шуфель. [Барыска] меў свой невялічкі шуфлік і старанна «памагаў» мацеры. Васілёнак.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

скрабо́к, -бка́, мн. -бкі́, -бко́ў, м.

1. Вострая лапатка для саскрэбвання чаго-н.

2. Вялікі шуфель з вострым краем для чэрпання грунту або якога-н. сыпкага матэрыялу.

С. аўтапагрузчыка.

|| прым. скрабко́вы, -ая, -ае (да 2 знач.).

С. транспарцёр.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

Салісо́ўка ’хустка ў кветкі’ (Сл. Брэс.). Відаць з шаліноўка (гл.); да замены ш/с параўн. сапель ’шуфель’. Магчыма, паўплывала мусліноўка (гл. муслін).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

лопа́та ж. лапа́та, -ты ж.; (заступ) жалязня́к, род. жалезняка́ м., ры́даль, -для м., рыдлёўка, -кі ж.; (совковая) шу́фель, -фля м.;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

крупча́сты ​1, ‑ая, ‑ае.

1. Які складаецца з крупінак; зярністы. Ціхі ранак. Снег крупчасты Пад падэшвамі рыпіць. Гілевіч. [Лёня] зноў торкаў рыдлёўкай у крупчасты гравій, мерыўся зачарпнуць поўны шуфель. Гроднеў.

крупча́сты ​2, ‑ая, ‑ае.

Разм. Заражаны трыхінелай. Крупчастае мяса. □ Кій быў з асмаленага ядлоўцу, ім Марцін расшчамляў свінням пашчэнкі, глядзеў, ці не крупчастыя. Карпюк.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

лапата, рыдлёўка / для перамяшчэння сыпкіх матэрыялаў: шуфель; жалязняк (разм.); заступ (абл.)

Слоўнік сінонімаў і блізказначных слоў, 2-е выданне (М. Клышка, правапіс да 2008 г.)