шта́т

‘адміністрацыйна-тэрытарыяльная адзінка’

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне

адз. мн.
Н. шта́т шта́ты
Р. шта́та шта́таў
Д. шта́ту шта́там
В. шта́т шта́ты
Т. шта́там шта́тамі
М. шта́це шта́тах

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, sbm2012, tsblm1996.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

шта́т

‘склад супрацоўнікаў якой-н. установы’

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне

адз. мн.
Н. шта́т шта́ты
Р. шта́ту шта́таў
Д. шта́ту шта́там
В. шта́т шта́ты
Т. шта́там шта́тамі
М. шта́це шта́тах

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, sbm2012, tsblm1996.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

штат², -а, М шта́це, мн. -ы, -аў, м.

Адміністрацыйна-тэрытарыяльная адзінка з унутраным самакіраваннем у ЗША, Аўстраліі, краінах Лацінскай Амерыкі, Індыі.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

штат¹, -у, М шта́це, мн. -ы, -аў, м.

1. Пастаянны склад супрацоўнікаў якой-н. установы.

Скарачэнне штатаў.

Залічыць у ш.

2. звычайна мн. Дакумент пра лік і пасады супрацоўнікаў установы і іх функцыі.

Пераглядаць штаты.

◊

Належыць па штаце — пра тое, што адпавядае службоваму, грамадскаму становішчу, заслугам і пад.

|| прым. шта́тны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

штат I м.

1. (государственно-территориальная единица) штат;

2. только мн., ист. шта́ты;

Генера́льныя шта́ты — Генера́льные шта́ты

штат II, род. шта́ту м., канц. штат;

скарачэ́нне шта́таў — сокраще́ние шта́тов

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

штат​II канц. штат, род. шта́ту м.;

включи́ть в штат уключы́ць у штат;

оста́вить за шта́том пакі́нуць за шта́там;

сокраще́ние шта́тов скарачэ́нне шта́таў.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

штат​I

1. (государственно-территориальная единица) штат, род. шта́та м.;

Соединённые Шта́ты Аме́рики Злу́чаныя Шта́ты Аме́рыкі;

2. шта́ты ист. шта́ты, -таў ед. нет;

Генера́льные шта́ты Генера́льныя шта́ты.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

штат ​1, ‑а, М штаце, м.

1. Адміністрацыйна-тэрытарыяльная адзінка ў некаторых буржуазных і федэратыўных дзяржавах, якая карыстаецца пэўнай ступенню самакіравання. Аўстралійскія штаты. □ Працяглая барацьба рабочага класа за скарачэнне рабочага дня прывяла да таго, што ў ЗША ў многіх штатах былі выдадзены законы аб 8‑гадзінным рабочым дні. «Звязда».

2. толькі мн. (шта́ты, ‑аў). Назва саслоўна-прадстаўнічых устаноў, якія існавалі ў Нідэрландах і Францыі. Генеральныя штаты.

[Ад ням. Staat — дзяржава.]

штат ​2, ‑у, М штаце, м.

1. звычайна мн. (шта́ты, ‑аў). Дакумент, які вызначае склад супрацоўнікаў якой‑н. установы і ўказвае іх пасаду і аклад. Зацвярджаць штаты. Рэгістраваць штаты. Пераглядаць штаты.

2. Пастаянны, зацверджаны, устаноўлены склад супрацоўнікаў якой‑н. установы. Штат гасцініцы невялікі. Адна дзяўчына — адміністратарка, яна ж і бухгалтар, і касір. В. Вольскі. [Зубараў:] — Вельмі рад мець у сваім штаце такую чароўную жанчыну. Новікаў. Намеснік старшыні Цяцера (Па штату ён — і аграном) Малюе табель — на фанеры Выводзіць лічбы за сталом. Калачынскі. // Разм. Колькасць, склад асоб, якія маюць дачыненне да каго‑н. — О, не, — прамовіў Лабановіч, — я лічу, што ў завітанскай чараўніцы і так вялікі штат кавалераў, і мая там прысутнасць ніколечкі не павялічыць яе вагі. Колас.

3. У ваенна-марскім флоце — нарукаўны знак адрознення матросаў па спецыяльнасці.

•••

Належыць па штату — пра тое, што адпавядае службоваму, грамадскаму становішчу, заслугам і пад. каго‑н.

[Ням. Staat.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

шта́ты, см. штат​I, штат​II.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

Теха́с (штат) Тэха́с, -са м.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)