шпа́р

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне

адз. мн.
Н. шпа́р шпа́ры
Р. шпа́ра шпа́раў
Д. шпа́ру шпа́рам
В. шпа́р шпа́ры
Т. шпа́рам шпа́рамі
М. шпа́ры шпа́рах

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

Валяй! ’шпар!, валі!’ (КТС). З рус. валяй ’валі, шпар, дзейнічай’ (разм.), якое да валяць.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

шпа́рыць

дзеяслоў, пераходны/непераходны, незакончанае трыванне, незваротны, 2-е спражэнне

Цяперашні час
адз. мн.
1-я ас. шпа́ру шпа́рым
2-я ас. шпа́рыш шпа́рыце
3-я ас. шпа́рыць шпа́раць
Прошлы час
м. шпа́рыў шпа́рылі
ж. шпа́рыла
н. шпа́рыла
Загадны лад
2-я ас. шпа́р шпа́рце
Дзеепрыслоўе
цяп. час шпа́рачы

Крыніцы: dzsl2007, krapivabr2012, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

Лыста́ ’шпар’ (Бяльк.). Да + ліства > ліштва (гл.), параўн. ням. Leiste ’круг, кант’, ’шляк, аблямоўка’. Слаўскі ж (5, 429) адносіць лексему лыста́ да паўн.-слав. lysta ’галёнка’. Аднак Ондруш (Slavia, 46, 423) указвае, што прасл. lystъ (і lysta) мела першаснае значэнне ’дошка’, а другаснае — ’косць, галёнка’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)