шмарава́ць, -ру́ю, -ру́еш, -ру́е; -ру́й; -рава́ны; незак. (разм.).
1. каго-што. Націраць, намазваць каго-, што-н.; праціраць, ачышчаючы што-н.
Ш. варам дратву.
Ш. шкло.
2. аб што. Церціся, зачэпліваючыся за што-н. у час руху, цягнучыся па чым-н.
Кола шмаравала аб бакавіну тарантаса.
|| зак. нашмарава́ць, -ру́ю, -ру́еш, -ру́е; -ру́й; -рава́ны (да 1 знач.).
|| звар. шмарава́цца, -ру́юся, -ру́ешся, -ру́ецца; -ру́йся (да 1 знач.).
Ш. шкіпінарам; зак. нашмарава́цца, -ру́юся, -ру́ешся, -ру́ецца; -ру́йся.
|| наз. шмарава́нне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
шмарава́ць
дзеяслоў, пераходны/непераходны, незакончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне
| Цяперашні час |
|---|
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
шмару́ю |
шмару́ем |
| 2-я ас. |
шмару́еш |
шмару́еце |
| 3-я ас. |
шмару́е |
шмару́юць |
| Прошлы час |
|---|
| м. |
шмарава́ў |
шмарава́лі |
| ж. |
шмарава́ла |
| н. |
шмарава́ла |
| Загадны лад |
|---|
| 2-я ас. |
шмару́й |
шмару́йце |
| Дзеепрыслоўе |
|---|
| цяп. час |
шмару́ючы |
Крыніцы:
dzsl2007,
krapivabr2012,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
шмарава́ць несов., разг. натира́ть ма́зью
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
шмарава́ць, ‑рую, ‑руеш, ‑руе; незак.
Разм.
1. каго-што. Націраць, намазваць каго‑, што‑н. чым‑н. Яны [Міхал і Антось] шмаруюць мылам вусы, «каб выдатней яны стаялі», і так ваксуюць боты, што маглі б шляхту «скасаваць». Клімковіч. [Іван] шмаруе варам дратву і вухам не вядзе. Грахоўскі. // Церці, праціраць, ачышчаючы што‑н.; наводзіць бляск. Томі трамбуе гравій, Томі шмаруе шкло, Томі рыхтуе каву. Лявонны.
2. аб што. Церціся, зачэпліваючыся за што‑н. у час руху, перамяшчэння, цягнучыся па чым‑н. Блішчала адным краем у перадку — у Янука ўгалавах — вышараванае аб пясок кола, шмаравала аб сухую загваздку. Пташнікаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
нашмарава́цца гл. шмараваць.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
нашмарава́ць гл. шмараваць.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
шмарава́нне, -я, н. (разм.).
1. гл. шмараваць.
2. Лячэбная мазь, лякарства.
Прыгатаваць ш. з зёлак.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
Абшмарава́ць ’абцерці’ (Шат.) да шмараваць (гл.) ’пэцкаць, шмараваць’, параўн. абшмараваны ’запэцканы’ (Нас.), абшмараваць ’запэцкаць’ (Касп.). Магчыма, кантамінацыя з абшморгаць ’абцерці’ (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
шмарава́нне, ‑я, н.
Разм.
1. Дзеянне паводле знач. дзеясл. шмараваць.
2. Лячэбная мазь; лякарства. [Ксёндз:] Я пані лякарства прывёз.. [Пані Яндрыхоўская:] А што за лякарства? [Ксёндз:] Такое шмараванне з розных зёлак і тлушчу.. Няхай пані нанач нашмаруецца ды ўкрыецца добра. Крапіва.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
мазаць, націраць; шмараваць (разм.)
Слоўнік сінонімаў і блізказначных слоў, 2-е выданне (М. Клышка, правапіс да 2008 г.)