шля́х
назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне
|
адз. |
мн. |
| Н. |
шля́х |
шляхі́ |
| Р. |
шля́ху |
шляхо́ў |
| Д. |
шля́ху |
шляха́м |
| В. |
шля́х |
шляхі́ |
| Т. |
шля́хам |
шляха́мі |
| М. |
шля́ху шляху́ |
шляха́х |
Крыніцы:
krapivabr2012,
nazounik2008,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
паадсяка́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е; -а́ны; зак., што.
Адсячы што-н. у многіх месцах або ўсё, многае.
П. сухія галіны.
П. шляхі да адступлення.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
шука́нне, -я, н.
1. гл. шукаць.
2. мн. -і, -яў. Імкненне да чаго-н. новага, старанні знайсці новыя шляхі (у навуцы, мастацтве).
Творчыя шуканні.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
інтэрнацыяналізава́ць, -зу́ю, -зу́еш, -зу́е; -зу́й; -зава́ны; зак. і незак., што (спец.).
Аб’явіць (аб’яўляць) інтэрнацыянальным, свабодным для міжнароднага карыстання.
І. шляхі зносін.
|| наз. інтэрнацыяналіза́цыя, -і, ж.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
шлях, -у, М на шляху́, мн. -і́, -о́ў, м.
1. Тое, што і дарога (у 1 знач.).
Шырокі ш.
Ш. у гарах.
Іх шляхі разышліся (перан.: яны рассталіся).
2. Месца, лінія ў прасторы, дзе адбываецца рух, перамяшчэнне.
Паветраны ш.
Чыгуначны ш.
Шляхі зносін.
3. Падарожжа, перамяшчэнне куды-н.
Небяспечны ш.
Ш. праз балота.
4. Напрамак, маршрут.
Збіцца са шляху.
Правільны ш. развіцця.
Кружным шляхам.
5. перан. Напрамак дзейнасці, развіцця чаго-н., спосаб дзеяння.
Накіраваць на правільны ш.
Мірным шляхам.
○
Дыхальныя шляхі — орган у выглядзе каналаў, якія забяспечваюць жыццядзейнасць арганізма.
◊
Апошні шлях — пра пахаванне каго-н.
Быць на шляху да чаго-н. — набліжацца да чаго-н.
Жыццёвы шлях — жыццё.
Стаяць на шляху чыім або ў каго — служыць перашкодай каму-н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
лесаспла́ўны, ‑ая, ‑ае.
Які мае адносіны да лесасплаву. Лесасплаўныя шляхі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
зно́сіны, -сін.
1. Узаемная дзелавая сувязь на дзяржаўным узроўні.
З. з замежнымі дзяржавамі.
Гандлёвыя з.
Дыпламатычныя з.
2. Сродкі перамяшчэння, сувязі.
Шляхі зносін.
Чыгуначныя з.
Паветраныя з.
3. Сувязь з кім-, чым-н.
Партызаны мелі шырокія магчымасці зносін з насельніцтвам.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
падвазны́, ‑ая, ‑ое.
Які мае адносіны да падвозу. Падвазныя прадукты. Падвазныя шляхі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ды́хальны, ‑ая, ‑ае.
Які служыць для дыхання, удзельнічае ў дыханні. Дыхальныя органы. Дыхальныя шляхі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
хму́ры, ‑ая, ‑ае.
Разм. Тое, што і хмурны. Помню, хмуры ранак, у росах канюшына, толькі птушкі посвіст ды шляхі, шляхі. Чарнушэвіч. Мужыкі хадзілі з хмурымі тварамі і мералі шырокімі крокамі поле. Колас. Косця на першы погляд здаваўся дзяўчатам надта хмурым, няветлівым. Карпюк.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)