шама́нскі

прыметнік, адносны

адз. мн.
м. ж. н. -
Н. шама́нскі шама́нская шама́нскае шама́нскія
Р. шама́нскага шама́нскай
шама́нскае
шама́нскага шама́нскіх
Д. шама́нскаму шама́нскай шама́нскаму шама́нскім
В. шама́нскі (неадуш.)
шама́нскага (адуш.)
шама́нскую шама́нскае шама́нскія (неадуш.)
шама́нскіх (адуш.)
Т. шама́нскім шама́нскай
шама́нскаю
шама́нскім шама́нскімі
М. шама́нскім шама́нскай шама́нскім шама́нскіх

Крыніцы: krapivabr2012, piskunou2012, prym2009, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

шама́нскі шама́нский

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

шама́нскі, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да шамана, шаманства. Шаманская маска. □ [Эліо:] — Праўда, ён [культурны чалавек] не б’е ў бубен і не танцуе, а чытае свае шаманскія заклінанні з кніжкі ў прыгожым пераплёце. Машара.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

шама́н, -а, мн. -ы, -аў, м.

Чараўнік, знахар у народаў, рэлігія якіх заснавана на кульце духаў, магіі.

|| ж. шама́нка, -і, ДМ -нцы, мн. -і, -нак.

|| прым. шама́нскі, -ая, -ае.

Шаманскія заклінанні.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

шама́нский шама́нскі;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

неадкла́дны, ‑ая, ‑ае.

Які нельга адкласці; тэрміновы. Шаманскі пераканаўся, што першай і неадкладнай задачай з’яўляецца ўмацаванне дысцыпліны, павышэнне працоўнай актыўнасці. Дуброўскі. // Які ажыццяўляецца без затрымкі, адразу. Неадкладная дапамога.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

адчапі́ць, ‑чаплю, ‑чэпіш, ‑чэпіць; зак., што.

1. Расчэпліваючы, аддзяліць што‑н. прычэпленае. Шаманскі спрытна адчапіў плугі, і трактар лёгка пабег наперад. Дуброўскі. Зняў [Алесь] ватоўку, скруціў яе і перавязаў аборкай, якую адчапіў ад ашыйніка сабакі. Ваданосаў.

2. Зняць што‑н. начэпленае. Адчапіць значок.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

кпіць, кплю, кпіш, кпіць; незак., з каго-чаго і без дап.

Строіць кпіны, насміхацца. Першыя дні толькі і гутаркі было, што пра Валянціну. Адны гаварылі, што яна прыветлівая, такая стройная, прыгожая, чарнявая, другія злосна кпілі, што худая і Шаманскі прывёз яе, каб адкарміць на калгасным хлебе. Дуброўскі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

тарфя́нік, ‑а і ‑у, м.

1. ‑у. Залежы торфу, тарфяное балота. Колькі пахадзіў Шаманскі па гэтых балотах... Усё меркаваў, каб як асушыць гектараў з паўтысячы тарфянікаў, дабрацца да іх залатога дна. Дуброўскі.

2. ‑у. Асушанае тарфяное балота. Праз пару год на асушаных тарфяніках .. зашугала збажына. «Беларусь».

3. ‑а. Спецыяліст па торфу або рабочы торфараспрацовак.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

са́жа, ‑ы, ж.

1. Прадукт няпоўнага згарання паліва, які чорным налётам асядае ў комінах, дымаходах і пад. Наталля стаяла ля печы, выцірала фартухом запэцканы сажаю нос і была нейкая безуважная. Сіўцоў.

2. Абл. Хвароба хлебных злакаў. Шаманскі крануўся абвугленага коласа рукою і на пальцах асталася ліпкая тлустая сажа. Дуброўскі.

•••

Галандская сажа — чорная фарба, якая выкарыстоўваецца ў жывапісе, паліграфіі і пад.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)