шала́ш, -а́, мн. -ы́, -о́ў, м.
Тое, што і будан.
|| прым. шала́шны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
шала́ш, -ша́ м., см. буда́н
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
шала́ш буда́н, -на́ м., шала́ш, -ша́ м.;
◊
с ми́лым рай и в шалаше́ хоць без хле́ба пасяджу́, але́ ж на лю́бага пагляджу́; хоць у будане́ жыць, абы з каха́ным быць; хоць у адно́й лёлі (саро́чцы), абы́ па любо́ві;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
шала́ш, ‑а, м.
Тое, што і будан. Тут Ленін быў. Тут шмат слядоў яго Ля шалаша, ля гэтых берагоў Шырокага Разліва. Танк. І доўга гамонка ішла ў шалашы. Глядзелі і слухалі бацька і сын, Як падаюць зорамі ў змрочнай цішы Буйныя антоны з прыгнутых галін. Броўка.
[Цюрк.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
буда́н, -а́, мн. -ы́, -о́ў, м.
1. Шалаш з галін або саломы для часовага жылля.
2. Верх, пакрыццё павозкі (разм.).
|| прым. будано́вы, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
бу́да, -ы, ДМ -дзе, мн. -ы, буд, ж.
1. Крытая скурай або брызентам карэта, брычка, воз і пад.
2. Верх над карэтай, брычкай.
3. Шалаш, будан.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
Сала́ш ’будан’ (ПЗБ, ТС, Яшк.; пух., З нар. сл.). Укр. шала́ш, сала́ш, рус. шала́ш, польск. salasz, славац. salaš ’тс’. Большасць даследчыкаў узводзіць да цюрк., параўн. тур. salaš, азерб. šalaš ’шалаш, палатка’, гл. Міклашыч, 287; Локач, 143; Фасмер, 3, 397 з літ-рай. Паводле Якабсона (IJSLP, 1/2, 1959, 276), розныя славянскія формы запазычаны з розных цюркскіх гаворак. Кіш (ЭИРЯ, 1963, 58–62) крыніцай славянскага слова лічыць венгерскую мову. Беларускае слова непасрэдна магло быць запазычана з украінскай. Падрабязна гл. Супрун, Лекс. тюрк., 68 і наст. Гл. таксама шалаш. Агляд семантыкі і этымалогій гл. яшчэ Клепікава, Паст. терм., 172 і наст.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
буда́н, -на́ м. шала́ш;
◊ з мі́лым рай і ў будане́ — с ми́лым рай и в шалаше́
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
буда́н, ‑а, м.
1. Буда з галля, саломы ці тонкага бярвення для часовага жылля; шалаш. Па ўсім беразе людзі секлі лазу, рабілі буданы, накрывалі іх свежай травою. Лупсякоў.
2. Разм. Верх, пакрыццё павозкі. Невялікія замораныя конікі цягнулі вазы, нагружаныя бедным сялянскім скарбам і пакрытыя палатнянымі буданамі. Лобан.
[Цюрк.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
я́сень, ‑я і ‑ю, м.
1. ‑я. Дрэва сямейства маслінавых з перыстым лісцем і цвёрдай драўнінай, якая выкарыстоўваецца ў мэблевай прамысловасці. Ля самага лесу маю ўвагу прыцягнулі тры высозныя ясені. Ігнаценка. Купчастыя ліпы і ясені Шалаш па-над студняй сплялі. Астрэйка. / ‑ю; у знач. зб. Пасадка ясеню.
2. ‑ю; толькі адз. Драўніна гэтага дрэва. Мэбля з ясеню.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)