чы́кнуць
дзеяслоў, пераходны/непераходны, закончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне
| Будучы час |
|---|
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
чы́кну |
чы́кнем |
| 2-я ас. |
чы́кнеш |
чы́кнеце |
| 3-я ас. |
чы́кне |
чы́кнуць |
| Прошлы час |
|---|
| м. |
чы́кнуў |
чы́кнулі |
| ж. |
чы́кнула |
| н. |
чы́кнула |
| Загадны лад |
|---|
| 2-я ас. |
чы́кні |
чы́кніце |
| Дзеепрыслоўе |
|---|
| прош. час |
чы́кнуўшы |
Крыніцы:
dzsl2007,
krapivabr2012,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
чы́кнуць сов., однокр. чи́кнуть, резну́ть
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
чы́кнуць, ‑ну, ‑неш, ‑не; зак.
1. Аднакр. да чыкаць.
2. каго-што і без дап. Імгненна раніць або забіць. Чыкнуць нажом па пальцы. / у безас. ужыв. [Кавалька:] — Дачакаліся ночы — трэба прабівацца, а тут мяне і чыкнула па нагах. Лобан.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
чы́каць, -аю, -аеш, -ае; незак.
1. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Пра гукі, якія ўтвараюцца работай некаторых механізмаў.
Гадзіннік чыкае.
2. што і без дап. Хутка рэзаць, сячы і пад. (разм.).
|| аднакр. чы́кнуць, -ну, -неш, -не; -ні.
|| наз. чы́канне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
чи́кнуть сов., однокр., в разн. знач. чы́кнуць;
часы́ чи́кнули гадзі́ннік чы́кнуў;
чи́кнуть но́жницами чы́кнуць нажні́цамі.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
чы́каць несов., в разн. знач. чи́кать, ре́зать; см. чы́кнуць
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
чык, выкл. (разм.).
1. Ужыв. гукапераймальна для абазначэння кароткага адрывістага трэску, ляску і пад.
У хаце чыкалі ходзікі: чык-чык...
2. у знач. вык. Ужыв. ў знач. дзеясл. чыкаць—чыкнуць.
Нажом чык — і пальца няма.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
чык, выкл.
Разм.
1. Ужываецца гукапераймальна для абазначэння кароткага, адрывістага трэску, ляску і пад. У хаце на сцяне ад вуліцы чыкалі ходзікі — .. [Андрэю] здалося, што ён яшчэ ўсё клеп[л]е касу: чык-чык... Пташнікаў.
2. у знач. вык. Разм. Ужываецца паводле дзеясл. чыкаць — чыкнуць. Нажом чык — і пальца няма. □ Крайко пачытаў і чык — рэвалюцыю: разглядаць на праўленні. Савіцкі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)