чужа́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца; незак.
1. Пазбягаць каго-, чаго-н.; цурацца.
Родныя не чужаліся яго.
2. Не праяўляць цікавасці да чаго-н.
Крытык не чужаўся гісторыі.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
чужа́цца
дзеяслоў, непераходны, незакончанае трыванне, зваротны, 1-е спражэнне
| Цяперашні час |
|---|
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
чужа́юся |
чужа́емся |
| 2-я ас. |
чужа́ешся |
чужа́ецеся |
| 3-я ас. |
чужа́ецца |
чужа́юцца |
| Прошлы час |
|---|
| м. |
чужа́ўся |
чужа́ліся |
| ж. |
чужа́лася |
| н. |
чужа́лася |
| Загадны лад |
|---|
| 2-я ас. |
чужа́йся |
чужа́йцеся |
| Дзеепрыслоўе |
|---|
| цяп. час |
чужа́ючыся |
Крыніцы:
dzsl2007,
krapivabr2012,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
чужа́цца несов. чужда́ться, сторони́ться
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
чужа́цца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; незак.
Пазбягаць, цурацца каго‑н. Нейкі час .. [муж і жонка Раманюкі] жылі, як два чужыя чалавекі, выпадкова з’яднаныя гешэфтам: называлі адзін аднаго на «вы», чужаліся. Карпюк. Да .. [Пшанічнага] раптам перамяніліся ўсе дружбакі, пачалі чужацца хлопца. Быкаў. // Адмаўляцца ад чаго‑н., пазбягаць чаго‑н. (якіх‑н. дзеянняў, спраў, сфер жыцця і пад.). Крытык не чужаецца гісторыі, але кожны раз, калі звяртаецца да яе, спрабуе асвятляць з пазіцый сённяшняга дня. Юрэвіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
чужда́ться несов.
1. чужа́цца, цура́цца; (избегать) уніка́ць; (уклоняться) ухіля́цца (ад каго, ад чаго);
2. перен. уніка́ць, быць во́льным (ад чаго);
чужда́ться за́висти уніка́ць за́йздрасці.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)