цярплі́вы, -ая, -ае.

Надзелены вялікім цярпеннем.

Ц. чалавек.

Цярплівыя адносіны.

Цярпліва (прысл.) тлумачыць заданне.

|| наз. цярплі́васць, -і, ж.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

цярплі́вы

прыметнік, якасны

адз. мн.
м. ж. н. -
Н. цярплі́вы цярплі́вая цярплі́вае цярплі́выя
Р. цярплі́вага цярплі́вай
цярплі́вае		 цярплі́вага цярплі́вых
Д. цярплі́ваму цярплі́вай цярплі́ваму цярплі́вым
В. цярплі́вы (неадуш.)
цярплі́вага (адуш.)		 цярплі́вую цярплі́вае цярплі́выя (неадуш.)
цярплі́вых (адуш.)
Т. цярплі́вым цярплі́вай
цярплі́ваю		 цярплі́вым цярплі́вымі
М. цярплі́вым цярплі́вай цярплі́вым цярплі́вых

Крыніцы: krapivabr2012, piskunou2012, prym2009, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

цярплі́вы

1. терпели́вый;

ц. хво́ры — терпели́вый больно́й;

2. (покорный) безро́потный;

~вае стварэ́нне — безро́потное существо́

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

цярплі́вы, ‑ая, ‑ае.

1. Які мае цярпенне (у 1 знач.); здольны з цярпеннем пераносіць фізічныя і маральныя пакуты. Цярплівы мужны наш народ. Астрэйка. Страшна сказаць — ён [Таўлай] паміраў шэсць месяцаў, ведаў пра гэта, а ўсё ж заставаўся самім сабою: цярплівы, спакойны, мілы. Брыль.

2. Здольны рабіць што‑н. доўга, настойліва, з цярпеннем. Хіба вельмі вучоны чалавек можа .. [літары] разблытаць, нібы цярплівая гаспадыня скудлачаны маток нітак. Бядуля. // Доўгі, упарты. Цярплівая праца.

3. Поўны цярпення (у 1 знач.); які выражае цярпенне. Цярплівыя адносіны.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

цярплівы, цягавіты

Слоўнік сінонімаў і блізказначных слоў, 2-е выданне (М. Клышка, правапіс да 2008 г.)

терпели́вый цярплі́вы, трыву́чы;

терпели́вый челове́к цярплі́вы (трыву́чы) чалаве́к, цярплі́вец.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

безро́потный (покорный) пако́рлівы, пако́рны; (терпеливый) цярплі́вы; (безмолвный) маўклі́вы.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

цярплі́ва нареч.

1. терпели́во;

2. безро́потно;

1, 2 см. цярплі́вы

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

чалавекалю́б, ‑а, м.

Кніжн. Тое, што і чалавекалюбец. Вялікі чалавекалюб, цярплівы настаўнік, .. [Радзевіч] натхняў нас на творчыя пошукі. Рамановіч. Ядвігін Ш. — вялікі чалавекалюб. Чыгрын.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Пату́льны ’ціхі, лагодны, ласкавы’ (ТСБМ). З польск. potulny ’тс’, ’сціплы, павольны, слухмяны, цярплівы’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)