цяле́сны, -ая, -ае.

1. гл. цела.

2. Прычынены целу; фізічны.

Цялесныя пашкоджанні.

Ц. недахоп.

3. Жаўтавата-белы з ружовым адценнем; падобны на колер цела.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

цяле́сны

прыметнік, якасны

адз. мн.
м. ж. н. -
Н. цяле́сны цяле́сная цяле́снае цяле́сныя
Р. цяле́снага цяле́снай
цяле́снае		 цяле́снага цяле́сных
Д. цяле́снаму цяле́снай цяле́снаму цяле́сным
В. цяле́сны (неадуш.)
цяле́снага (адуш.)		 цяле́сную цяле́снае цяле́сныя (неадуш.)
цяле́сных (адуш.)
Т. цяле́сным цяле́снай
цяле́снаю		 цяле́сным цяле́снымі
М. цяле́сным цяле́снай цяле́сным цяле́сных

Крыніцы: krapivabr2012, piskunou2012, prym2009, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

цяле́сны

прыметнік, адносны

адз. мн.
м. ж. н. -
Н. цяле́сны цяле́сная цяле́снае цяле́сныя
Р. цяле́снага цяле́снай
цяле́снае		 цяле́снага цяле́сных
Д. цяле́снаму цяле́снай цяле́снаму цяле́сным
В. цяле́сны (неадуш.)
цяле́снага (адуш.)		 цяле́сную цяле́снае цяле́сныя (неадуш.)
цяле́сных (адуш.)
Т. цяле́сным цяле́снай
цяле́снаю		 цяле́сным цяле́снымі
М. цяле́сным цяле́снай цяле́сным цяле́сных

Крыніцы: krapivabr2012, piskunou2012, prym2009, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

цяле́сны в разн. знач. теле́сный;

~ныя ўласці́васці ша́ра — теле́сные сво́йства ша́ра;

~ныя пакале́чанні — теле́сные поврежде́ния;

~ная ка́ра — теле́сное наказа́ние;

ц. ко́лер — теле́сный цвет

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

цяле́сны, ‑ая, ‑ае.

1. Які мае адносіны да цела (у 1 знач.). Цялесныя ўласцівасці шара.

2. Які мае адносіны да цела чалавека, жывёлы; фізічны. Духоўныя і цялесныя сілы. // Які адчуваецца целам. Цялеснае пашкоджанне. □ — Бізуноў табе, баба, варта ўсыпаць за такі прадукт [самагонку]. Ды шчасце тваё, што мы супроць цялесных пакаранняў. Шамякін.

3. Жаўтавата-белы з ружовым адценнем; падобны на колер цела. Цялесны колер.

4. Які мае матэрыяльную аснову; проціл. духоўны. Цялесныя з’явы.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

це́ла, -а, мн. -ы, цел, н.

1. Матэрыя, рэчыва, што так ці інакш абмежавана ў прасторы; асобны прадмет у прасторы.

Цвёрдае ц.

Газападобнае ц.

Геаметрычнае ц.

2. Арганізм чалавека або жывёлы ў яго знешніх, фізічных формах.

Часткі цела.

3. Тулава, корпус чалавека, жывёлы, птушкі.

Ц. ў сіняках.

4. Асноўная частка, корпус чаго-н. (спец.).

Ц. гарматы.

◊

(Быць) у целе (разм.) — быць поўным, укормленым, сытым.

Спасці з цела (разм.) — схуднець.

Трымаць у чорным целе каго (разм.) — сурова, строга абыходзіцца з кім-н.

|| памянш. це́льца, -а, мн. -ы, -аў, н. (да 2 знач.).

|| прым. цяле́сны, -ая, -ае (да 1 і 2 знач.).

Цялесныя ўласцівасці шара.

Духоўныя і цялесныя сілы.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

пачуццёва-цяле́сны

прыметнік, адносны

адз. мн.
м. ж. н. -
Н. пачуццёва-цяле́сны пачуццёва-цяле́сная пачуццёва-цяле́снае пачуццёва-цяле́сныя
Р. пачуццёва-цяле́снага пачуццёва-цяле́снай
пачуццёва-цяле́снае		 пачуццёва-цяле́снага пачуццёва-цяле́сных
Д. пачуццёва-цяле́снаму пачуццёва-цяле́снай пачуццёва-цяле́снаму пачуццёва-цяле́сным
В. пачуццёва-цяле́сны (неадуш.)
пачуццёва-цяле́снага (адуш.)		 пачуццёва-цяле́сную пачуццёва-цяле́снае пачуццёва-цяле́сныя (неадуш.)
пачуццёва-цяле́сных (адуш.)
Т. пачуццёва-цяле́сным пачуццёва-цяле́снай
пачуццёва-цяле́снаю		 пачуццёва-цяле́сным пачуццёва-цяле́снымі
М. пачуццёва-цяле́сным пачуццёва-цяле́снай пачуццёва-цяле́сным пачуццёва-цяле́сных

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

теле́сный в разн. знач. цяле́сны;

теле́сные поврежде́ния цяле́сныя пашко́джанні;

теле́сное наказа́ние цяле́сная ка́ра;

теле́сный цвет цяле́сны ко́лер.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

саматы́чны, ‑ая, ‑ае.

Спец.

1. Які мае адносіны да сомы. Саматычныя клеткі.

2. Які мае адносіны да цела; цялесны. Саматычная мускулатура.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

те́льный разг.

1. наце́льны;

2. цяле́сны;

те́льного цве́та цяле́снага ко́леру.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)