цягу́ча

прыслоўе, утворана ад прыметніка

станоўч. выш. найвыш.
цягу́ча - -

Крыніцы: krapivabr2012, piskunou2012, prym2009, sbm2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

цягу́ча нареч. тягу́че

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

праця́жны, -ая, -ае.

Пра гукі: які гучыць павольна, цягуча.

П. стогн.

П. гудок.

Працяжная песня.

|| наз. праця́жнасць, -і, ж.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

зарыка́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак.

Пачаць рыкаць. // Азвацца рыкам. [Рабка] спынілася, цягуча зарыкала і павольна падалася назад да статка. Хомчанка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Праця́жны ’які гучыць павольна, цягуча, не адрывіста’ (ТСБМ), ’марудлівы’ (люб., Сл. ПЗБ). Рус. протя́жный ’павольны, цягучы’, укр. протя́жний ’працяглы’. Гл. папярэдняе слова.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

ныць, ны́ю, ны́еш, ны́е; незак.

1. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Балець (пра адчуванне тупога, цягучага болю).

Зуб ные.

2. Надакучліва скардзіцца на што-н.

3. перан. Цягуча, жаласна гусці (разм.).

Ные ў коміне вецер.

◊

Сэрца ные — пра пачуццё непакою, хвалявання.

|| наз. ныццё, -я́, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

праця́жны, ‑ая, ‑ае.

Які гучыць павольна, цягуча, не адрывіста. Песня хлынула шырокая, працяжная. Грамовіч. Працяжны паравозны гудок .. зліваўся з нейкай бадзёрай песняй. Скрыпка.

працяжны́, ‑а́я, ‑о́е.

Спец. Які прызначаецца, служыць для працягвання, працяжкі (у 1 знач.). Працяжны станок.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

неадчэ́пны, ‑ая, ‑ае.

Які не дае спакою, неадступны; назойлівы. Дзед Талаш стаяў з боку ад гэтага вясёлага шуму.. Яго старая галава думала свае думкі, неспакойныя, неадчэпныя. Колас. [Уладзік] ішоў сабе, насвістваючы нейкі неадчэпны матыўчык. Крапіва. Тонка і цягуча гудуць неадчэпныя камары. Мележ.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

шамаце́ць, ‑мачу, ‑маціш, ‑маціць; незак.

Шапацець, шумець. Вакол, ападаючы, шамацела лісце, угары маркотна, цягуча шумеў густы вецер. Мележ. // чым. Утвараць лёгкі шум, шорах, кратаючы, рухаючы што‑н., чым‑н. Чуваць было, як Зянькевіч шамаціць паперай. П. Ткачоў. За акном паціху шамацела апошнімі лісцямі старая ліпа. Галавач.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

марко́тна,

1. Прысл. да маркотны. Вакол, ападаючы, шамацела лісце, угары маркотна, цягуча шумеў густы вецер. Мележ.

2. безас. у знач. вык. Аб пачуцці суму, маркоты. [Аляўціна Пятроўна:] — Мо табе, Макарка, што баліць? — Не, нічога не баліць, проста так маркотна, — адказаў я як мага спакайней. Сабаленка. Мне было крыху маркотна, напэўна, таму, што са старонак кнігі паўставала даволі сумная гісторыя таленавітага чалавека. Асіпенка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)