цюльпа́н

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне

адз. мн.
Н. цюльпа́н цюльпа́ны
Р. цюльпа́на цюльпа́наў
Д. цюльпа́ну цюльпа́нам
В. цюльпа́н цюльпа́ны
Т. цюльпа́нам цюльпа́намі
М. цюльпа́не цюльпа́нах

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

цюльпа́н, -а, мн. -ы, -аў, м.

Шматгадовая травяністая цыбульная расліна сямейства лілейных з буйнымі кветкамі рознай формы і афарбоўкі.

|| прым. цюльпа́навы, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

цюльпа́н м., бот. тюльпа́н

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

цюльпа́н, ‑у і ‑а, м.

1. ‑у. Шматгадовая травяністая цыбульная расліна сямейства лілейных з буйнымі кветкамі рознай формы і афарбоўкі. Увесь стэп укрывалі дываны цудоўных цюльпанаў. Даніленка.

2. ‑а. Кветка гэтай расліны.

[Іт. tulipano.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

цюльпанападо́бны, ‑ая, ‑ае.

Які нагадвае цюльпан, падобны на цюльпан.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

тюльпа́н бот., зоол. цюльпа́н, -на м.;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

ліле́йныя, ‑ых.

Сямейства аднадольных раслін, да якога адносяцца лілія, цюльпан, ландыш і інш.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

цукрафі́льны, ‑ая, ‑ае.

Спец. Які мае ў лісцях толькі цукар (без крухмалу). Цукрафільны цюльпан.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Ку́рка ’цюльпан, Tulipa’ (Касп.). Да кура (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Туліпа́н ‘цюльпан, Tulipa L.’ (Некр. і Байк.), тулі́пан ‘тс’ (Вруб.). Параўн. у беларускім ідышы tulpán ‘тс’. З польск. tulipan ‘тс’, якое з ням. Tulipan (суч. скарочанае ням. Tulpe ‘тс’) або франц. tulipan ‘тс’. Праз Балканы (балканскі турцызм) прыйшло з перс. tülbend ‘турбан’: чаша кветкі была падобная да галаўнога ўбора (Борысь, 653; Арол, 4, 128). У Беларусі названая форма выкарыстоўвалася ў 1920‑х гадах, у 1940‑х прапаноўвалася тульпа́н, а ў пасляваенны час — цюльпан (Любецкая, Беларусіка, 34, 187).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)