цэме́нтны
прыметнік, адносны
|
адз. |
мн. |
| м. |
ж. |
н. |
- |
| Н. |
цэме́нтны |
цэме́нтная |
цэме́нтнае |
цэме́нтныя |
| Р. |
цэме́нтнага |
цэме́нтнай цэме́нтнае |
цэме́нтнага |
цэме́нтных |
| Д. |
цэме́нтнаму |
цэме́нтнай |
цэме́нтнаму |
цэме́нтным |
| В. |
цэме́нтны (неадуш.) цэме́нтнага (адуш.) |
цэме́нтную |
цэме́нтнае |
цэме́нтныя (неадуш.) цэме́нтных (адуш.) |
| Т. |
цэме́нтным |
цэме́нтнай цэме́нтнаю |
цэме́нтным |
цэме́нтнымі |
| М. |
цэме́нтным |
цэме́нтнай |
цэме́нтным |
цэме́нтных |
Крыніцы:
krapivabr2012,
piskunou2012,
prym2009,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
цэме́нтны в разн. знач. цеме́нтный;
ц. заво́д — цеме́нтный заво́д;
~ная пляцо́ўка — цеме́нтная площа́дка
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
цэме́нтны, ‑ая, ‑ае.
Звязаны з вытворчасцю, вырабам цэменту. Цэментны завод. // Які зроблены, складаецца з цэменту. Цэментная сумесь. Цэментная пляцоўка. □ [Канвеер] аўтаматычна .. падае на рабочае месца каменшчыка цэментны раствор і цэглу. «Беларусь». Вуліцы і дарожкі заасфальтаваны або ўкладзены цэментнымі плітамі. Хадкевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
цэме́нт, -у, М -нце, м.
1. Мінеральнае парашкападобнае рэчыва, здольнае ўтвараць з вадой масу, якая хутка зацвердзявае; служыць для вырабу бетону і будаўнічых раствораў.
Ц. баіцца вільгаці.
2. Касцявая тканка, якая пакрывае корань і шыйку зуба.
|| прым. цэме́нтны, -ая, -ае і цэме́нтавы, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
цеме́нтный цэме́нтавы, цэме́нтны;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
ро́шчына, -ы, ж.
1. Негустое цеста на дражджах або з закваскай, якое пасля замешваюць.
2. Цэментны, будаўнічы раствор.
|| прым. ро́шчынны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
размяша́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., што.
Прыгатаваць што‑н. шляхам перамешвання, боўтаючы, пераварочваючы лыжкай, мешалкай і пад. Размяшаць цэментны раствор.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прыгатава́ць, -ту́ю, -ту́еш, -ту́е; -ту́й; -тава́ны; зак.
1. што. Зрабіць, вырабіць што-н.; згатаваць, падрыхтаваць для спажывання, яды.
П. цэментны раствор.
П. вячэру.
2. што і чаго. Прывесці ў стан годнасці для ўжытку; падрыхтаваць загадзя.
П. калёсы ў дарогу.
П. корму свінням.
|| незак. прыгато́ўваць, -аю, -аеш, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
Ро́шчына, рашчы́на, рошчы́на, рошчэ́на ’рошчына для хлеба, негустое цеста на дрожджах або з закваскай, якое пасля замешваюць’, ’цэментны, будаўнічы раствор’ (ТСБМ, Сержп., Рам. 8, ТС; ЛА, 4; Сл. Брэс., Байк. і Некр.), ’маладое цеста’ (Сцяшк.), ’кулага (страва)’ (Сл. Брэс.). Аддзеяслоўнае ўтварэнне з суф. ‑ін‑а са значэннем ’прадмет — вынік дзеяння’. Да расчыняць (< прасл. *orz‑činjati < *činiti > бел. чыні́ць (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
ро́шчына, ‑ы, ж.
1. Негустое цеста на дражджах або з закваскай, якое пасля замешваюць. Вярнуўся мужык у хату. Глядзіць, аж тут замест яго рабая свіння гаспадарыць: рассыпала муку, з’ела рошчыну і сагнала квактуху з рэшата. Якімовіч. [Маша] раскрыла дзежку, удыхнула прыемны, кіслы пах рошчыны. Шамякін.
2. Цэментны, будаўнічы раствор. Машына за машынай ідуць грузавікі з цэглай, рошчынай, бэлькамі. Гарбук. Пасля работы, нават не памыўшы заляпанага рошчынай твару, ён пабег ва ўпраўленне трэста. Асіпенка. Кладка скрозь вельмі трывалая, з тонкімі швамі вапнавай рошчыны і роўнай апрацоўкай паверхні. Ліс.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)