цура́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца; незак., каго-чаго.

1. Пазбягаць каго-, чаго-н.; ухіляцца ад адносін з кім-н. або выканання чаго-н.

Ц. блізкіх.

Ц. работы.

2. Адракацца ад каго-, чаго-н.

Ц. бацькоў.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

цура́цца

дзеяслоў, непераходны, незакончанае трыванне, зваротны, 1-е спражэнне

Цяперашні час
адз. мн.
1-я ас. цура́юся цура́емся
2-я ас. цура́ешся цура́ецеся
3-я ас. цура́ецца цура́юцца
Прошлы час
м. цура́ўся цура́ліся
ж. цура́лася
н. цура́лася
Загадны лад
2-я ас. цура́йся цура́йцеся
Дзеепрыслоўе
цяп. час цура́ючыся

Крыніцы: dzsl2007, krapivabr2012, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

цура́цца (каго, чаго) несов.

1. чужда́ться, избега́ть, сторони́ться, чура́ться;

ц. блі́зкіх — чужда́ться (избега́ть) бли́зких;

2. отрека́ться (от кого, чего);

ц. бацько́ў — отрека́ться от роди́телей

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

цура́цца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; незак., каго-што.

1. Пазбягаць каго‑, чаго‑н.; ухіляцца ад зносін з кім‑н., ад выканання чаго‑н. Не зведаў хлапчук .. пяшчотаў змалку і цяпер цураўся іх. Пальчэўскі. [Сымон:] — Ды гэта і няважна, дзе чалавек аблюбуе сабе прыстанішча — у вёсцы ці ў горадзе, важна тое, каб свайго люду не цураўся. М. Ткачоў. Заўсёды жартаўлівы і вясёлы, ён [Міхал], здавалася, ніколі ні на каго не крыўдаваў, не цураўся ніякай працы. Машара.

2. Адракацца ад каго‑, чаго‑н., выракацца каго‑, чаго‑н. [Ціток:] — Хоць ты бяры, чалавек, ды сваёй хаты цурайся. Лобан.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

чура́ться несов., разг. цура́цца.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

чужа́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца; незак.

1. Пазбягаць каго-, чаго-н.; цурацца.

Родныя не чужаліся яго.

2. Не праяўляць цікавасці да чаго-н.

Крытык не чужаўся гісторыі.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

гнуша́ться несов. грэ́баваць (кім, чым), цура́цца (каго, чаго).

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

Ацура́цца ’адмовіцца, адрачыся’ (Бяльк., Ян.), оцура́цца ’тс’ (КСТ). Ад цур, цура́цца (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Акуля́цца ’аддаляцца, уцякаць’ (Нас.), акуляць ’цурацца, адцурацца’ (Нас.) да куляць (гл.), параўн. укр. куліти ’кульгаць’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

про́дых, ‑у, м.

Разм. Тое, што і перадышка. — Як ты думаеш, маці, можа, варта сёлета дажынкі справіць? — Людзі нам памагалі, цурацца іх нельга... Ды ўрэшце яно — цалюткі год гаруеш, гаруеш, а продыху няма. Хоць разгавецца крыху. С. Александровіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)