цеплахо́д

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне

адз. мн.
Н. цеплахо́д цеплахо́ды
Р. цеплахо́да цеплахо́даў
Д. цеплахо́ду цеплахо́дам
В. цеплахо́д цеплахо́ды
Т. цеплахо́дам цеплахо́дамі
М. цеплахо́дзе цеплахо́дах

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

цеплахо́д, -а, М -дзе, мн. -ы, -аў, м.

Марское або рачное судна з рухавіком унутранага згарання.

|| прым. цеплахо́дны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

цеплахо́д м. теплохо́д

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

цеплахо́д, ‑а, М ‑дзе, м.

Марское або рачное судна з поршневымі рухавікамі ўнутранага згарання. Цеплаход ішоў на малой хуткасці, і зялёныя берагі канала павольна плылі насустрач нам. Пальчэўскі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

теплохо́д цеплахо́д, -да м.;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

прыгажу́н, -а́, мн. -ы́, -о́ў, м.

1. Прыгожы чалавек.

2. перан. Пра што-н. вельмі прыгожае.

П.-цеплаход.

|| памянш. прыгажу́нчык, -а, мн. -і, -аў, м. (да 1 знач.; разм.).

|| ж.

прыгажу́ня, -і, мн. -і, -жу́нь.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

барка́с, -а, мн. -ы, -аў, м.

1. Вялікая шматвёславая лодка.

2. Невялікі параход або цеплаход, які буксіруе грузавыя судны.

3. У гарбарнай і футравай вытворчасці: цыліндрычны бак для перамешвання скур у вадкасці.

|| прым. барка́сны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

перасе́сці, -ся́ду, -ся́дзеш, -ся́дзе; -се́ў, -се́ла; -ся́дзь; зак.

1. Устаўшы з аднаго месца, сесці на другое.

П. на канапу.

2. Зрабіць перасадку (у 2 знач.).

П. на цеплаход.

3. Засесці (у горле і пад.).

Бульба перасела ў горле.

|| незак. пераса́джвацца, -аюся, -аешся, -аецца (да 1 і 2 знач.) і перасяда́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е (да 3 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

прыча́ліць, ‑лю, ‑ліш, ‑ліць; зак.

1. што. Прывязаць, прымацаваць (лодку, судна і пад.). Прычаліць плыт. Прычаліць лодку.

2. Падысці, прыстаць да берага, прыстані (пра параход, лодку і пад.). Карабель прычаліў да берага, і ў ягоны борт ляніва біла стомленая хваля. М. Стральцоў. Пакуль я стаяў на палубе і любаваўся прыгожай панарамай горада і порта, наш цеплаход прыпаліў. В. Вольскі. // Наблізіцца на лодцы, параходзе і пад. да берага, прыстані і пад. Сухаў між тым спакойна прычаліў да берага, памог Картыжову завесці ў лодку матацыкл. Чыгрынаў. Дзеці, ледзь толькі мы прычалілі да берага, акружылі наш цеплаход. Сачанка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

паго́йдваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак., каго-што, чым.

Гайдаць злёгку або час ад часу. Пагойдваць нагой. □ Вада пагойдвае лодку, асабліва калі набліжаецца наш цеплаход. Сачанка. Фурман спяваў нешта сумнае і шырокае, пагойдваў у такт спевам галавою. Караткевіч. / у безас. ужыв. Аўтобус пагойдвала, ручка скакала па паперы, выводзячы каракулі. Жычка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)