цабэ́рак
назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне
|
адз. |
мн. |
| Н. |
цабэ́рак |
цабэ́ркі |
| Р. |
цабэ́рка |
цабэ́ркаў |
| Д. |
цабэ́рку |
цабэ́ркам |
| В. |
цабэ́рак |
цабэ́ркі |
| Т. |
цабэ́ркам |
цабэ́ркамі |
| М. |
цабэ́рку |
цабэ́рках |
Крыніцы:
krapivabr2012,
nazounik2008,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
цабэ́рак, -рка, мн. -ркі, -ркаў, м.
1. гл. цэбар.
2. Невялікі цэбар.
|| прым. цабэ́рачны, -ая, -ае і цабэ́ркавы, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
цабэ́рак, -рка м. уша́т (небольшой)
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
цабэ́рак, ‑рка, м.
Памянш. да цэбар; невялікі цэбар. Двое другіх калгаснікаў насыпалі сечку ў цабэркі.., нанізвалі цабэркі на доўгую тоўстую палку і неслі каровам. Колас. Жанчына не адказала, высыпала бульбу з мяшка ў цабэрак, плюхнула туды вады вядро і пачала.. мяшаць. Лобан.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
цэ́бар, -бра, мн. цэ́бры, -аў, м.
Шырокая круглая драўляная пасудзіна з клёпак з двума вушкамі.
|| памянш. цэ́брык, -а, мн. -і, -аў, м. і цабэ́рак, -рка, мн. -ркі, -ркаў, м.
|| прым. цэ́бравы, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
уша́т цэ́бар, -бра м.; (небольшой) цабэ́рак, -рка м.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
судзі́на, ‑ы, ж.
Разм.
1. Пасудзіна. А пад паветкаю прылады: Вазок, калёсы, панарады, Старыя сані, восі, колы І вулляў некалькі на пчолы. Яшчэ някончаных; судзіна, Стары цабэрак, паўасміна. Колас.
2. Невялікае рачное або марское судна.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
вы́жлукціць, ‑кчу, ‑кціш, ‑кціць; зак., што.
1. Выварыць у жлукце. Выжлукціць бялізну.
2. перан. Разм. Выпіць вялікую колькасць чаго‑н. Выжлукціць збан малака. □ — Калі мы .. вынеслі ёй [карове] цабэрак і яна выжлукціла яго да дна, нашай радасці не было канца. Лось.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
змарнава́цца, ‑нуюся, ‑нуешся, ‑нуецца; зак.
Марна страціцца, загубіцца. — Не пройдзе праз які тыдзень дождж, — і бульба, лічы, змарнуецца, тады ёй ужо нішто не паможа... С. Александровіч. Канцавенькі з дбайнасцю гаспадыні прыбіраў са стала: адносіў, што на паліцу, што ў цабэрак, каб не змарнавалася. М. Арочка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
◎ Ландэ́рак ’бітон, посуд для малака’ (гродз., КЭС), ландэр ка ’нешта з хатняга начыння’ (Сержп. Грам.). Відавочна, злайдачае, польск. landara ’нешта вялізнае, нязграбнае’. Гэта значэнне развілося з ’крытая, вялікая нязграбная карэта’ < ’карэта для падарожжаў’. Польск. landara ез ням. Landauer (Wagen) < Landau — назва горада ў Баварыі (Варш. сл., 2, 682; Фасмер, 2, 456; Слаўскі, 4, 45). Суф. -арак па аналогіі да цабэрак.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)