хлапе́цкі

прыметнік, адносны

адз. мн.
м. ж. н. -
Н. хлапе́цкі хлапе́цкая хлапе́цкае хлапе́цкія
Р. хлапе́цкага хлапе́цкай
хлапе́цкае		 хлапе́цкага хлапе́цкіх
Д. хлапе́цкаму хлапе́цкай хлапе́цкаму хлапе́цкім
В. хлапе́цкі (неадуш.)
хлапе́цкага (адуш.)		 хлапе́цкую хлапе́цкае хлапе́цкія (неадуш.)
хлапе́цкіх (адуш.)
Т. хлапе́цкім хлапе́цкай
хлапе́цкаю		 хлапе́цкім хлапе́цкімі
М. хлапе́цкім хлапе́цкай хлапе́цкім хлапе́цкіх

Крыніцы: krapivabr2012, piskunou2012, prym2009, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

хлапе́цкі

1. ма́льчиковый, для ма́льчиков;

~кія чараві́кі — ма́льчиковые боти́нки; боти́нки для ма́льчиков;

2. о́троческий;

~кія гады́ — о́троческие го́ды

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

хлапе́цкі, ‑ая, ‑ае.

1. Які мае адносіны да хлапца; належыць, уласцівы хлапцу. Такая змена на хлапецкім твары кінулася ў вочы старшыні. Колас. — Несумненна, гэта хлапецкі выбрык, гэта азначае: што хачу, тое і скажу, ніхто мне не ўказчык. Хадкевіч.

2. Звязаны з узростам хлапца; падлеткавы. Хлапецкія гады.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

хлапе́ц, -пца́, мн. -пцы́, -пцо́ў, м.

Падлетак мужчынскага полу.

|| памянш.-ласк. хлапчаня́, -ня́ці, мн. -ня́ты, -ня́т, н. і хлапчанё, -ня́ці, мн. -ня́ты, -ня́т, н.

|| прым. хлапе́чы, -ая, -ае і хлапе́цкі, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

хлапчуко́вы, см. хлапе́цкі 1

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

о́троческий падле́ткавы, хлапе́цкі;

о́троческие го́ды гады́ падле́тка;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

вы́брыкі, ‑аў; адз. выбрык, ‑у, м.

1. Дзеянне паводле знач. дзеясл. выбрыкваць — выбрыкнуць.

2. Разм. Нечаканыя ўчынкі, якія супярэчаць агульным правілам паводзін. [Сямён:] — Несумненна, гэта хлапецкі выбрык, гэта азначае: што хачу, тое і скажу, ніхто мне не ўказчык. Хадкевіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

залі́цца ​1, ‑лью́ся, ‑лье́шся, ‑лье́цца і ‑лію́ся, ‑ліе́шся, ‑ліе́цца; пр. залі́ўся, ‑ла́ся, ‑ло́ся; заг. залéся; зак.

1. Пакрыцца вадой або другой якой‑н. вадкасцю; затапіцца. Ракой з вадаспадам заліўся пакат. Купала. // перан. Пакрыцца чым‑н. выступіўшым на паверхню. — Пойдзем пасля працы на праспект, — нечакана вымавіў Антон, і чырванню заліўся яго шырокі хлапецкі твар. Кавалёў. // перан. Напоўніцца чым‑н. Пакой заліўся яркім святлом. Чорны.

2. Разм. Абліць сябе, абпэцкацца чым‑н. вадкім. Дзіця залілася супам.

3. Пранікнуць, прасачыцца куды‑н. (пра вадкасці). Вада залілася за каўнер.

4. Разм. Захлынуцца. Пакуль выратоўвалі коней, адзін з іх заліўся. Корбан.

•••

Заліцца (горкімі) слязамі — пачаць горка, слёзна плакаць.

Заліцца кроўю — абкрывавіцца, зацячы кроўю, будучы параненым, пабітым і пад.

Заліцца потам — дужа спатнець ад спёкі, цяжкай працы і пад.

Хоць заліся — надта многа, колькі хочаш чаго‑н. Малака — хоць заліся.

залі́цца ​2, ‑лью́ся, ‑лье́шся, ‑лье́цца і ‑лію́ся, ‑ліе́шся, ‑ліе́цца; пр. залі́ўся, ‑ла́ся, ‑ло́ся; заг. залі́ся; зак.

Пачаць ствараць пералівістыя гукі; зайграць, заспяваць, засмяяцца і пад. звонка, з пералівамі. Запішчэла скрыпка, заліўся гармонік, бухнуў барабан — маладых, як толькі яны паказаліся ў канцы сяла, сустракалі з маршам. Васілевіч. Зальюцца жаваранкі хорам, І песні моўкнуць па-над борам. Колас. — Я ж замужняя! Ха-ха-ха! — залілася гучным смехам Каця. Ваданосаў.

•••

Заліцца салаўём — загаварыць пра што‑н. з запалам, красамоўна.

залі́цца ​3, зо́ліцца; незак.

Зал. да заліць ​2.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)