фу́каць
дзеяслоў, непераходны, незакончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне
| Цяперашні час |
|---|
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
фу́каю |
фу́каем |
| 2-я ас. |
фу́каеш |
фу́каеце |
| 3-я ас. |
фу́кае |
фу́каюць |
| Прошлы час |
|---|
| м. |
фу́каў |
фу́калі |
| ж. |
фу́кала |
| н. |
фу́кала |
| Загадны лад |
|---|
| 2-я ас. |
фу́кай |
фу́кайце |
| Дзеепрыслоўе |
|---|
| цяп. час |
фу́каючы |
Крыніцы:
dzsl2007,
krapivabr2012,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
фу́каць несов., разг.
1. фу́кать;
2. дуть, фу́кать
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
фу́каць 1, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.
Незак. да фукнуць 1.
фу́каць 2, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.
Незак. да фукнуць 2.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
фу́кнуць, -ну, -неш, -не; -ні; зак. (разм.).
1. што або на што. Дзьмухнуць або, дзьмухнуўшы, затушыць што-н.
Ф. на пыл.
Ф. са стала паперкі.
Ф. на свечку.
2. што. У шашках: зняць з дошкі шашку праціўніка пры яго памылцы ў гульні.
|| незак. фу́каць, -аю, -аеш, -ае.
|| наз. фу́канне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
фу́кать несов. фу́каць, дзьму́хаць;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
фук 1, выкл. у знач. вык.
Разм. Ужываецца для вызначэння хуткага дзеяння паводле знач. дзеясл. фукаць — фукнуць. Фук на агонь.
фук 2, ‑у, м.
Разм. У шашачнай гульні — шашка, якую знімае партнёр за недагляд. [Андрэй:] — Што можа быць больш радаснае, як зняць фук? Лобан.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
студзі́ць, студжу, студзіш, студзіць; незак., што.
1. Рабіць халодным, дзьмучы на гарачую страву. Усе пафукваюць ды студзяць І верашчаку тую вудзяць І толькі чаўкаюць губамі Ды зрэдку скрыгаюць зубамі. Колас. Драбок снедае. Есць ён па-старамоднаму: кусае хлеба, жуе, чэрпае лыжкай поліўку, але да рота лыжку адразу не падносіць, а кладзе на лусту хлеба і зацята студзіць. Навуменка. // Дзьмуць, фукаць на больку. [Дзядзька Мікалай] нізка нагнуўся і пачаў студзіць рану. Ставер.
2. Халадзіць, марозіць. Холад студзіць ногі, падбіраецца да спіны. Асіпенка. Раса апала. Ядраная, празрыстая, яна толькі дзе-нідзе холадна паблісквала ў лапушыстых лісцях малачаю ды студзіла, мачыла ногі ў густых зарасніках алешніку і крушыны. Сачанка. // Астуджваць, выпускаючы цяпло. [Вулька:] — Дзе гэта відана, каб так часта попел выносіць, толькі хату студзіць. Лынькоў. // перан. Прыводзіць да стану здранцвення. А непадалёку ад школы .. [Шпак] убачыў на тоўстых суках ліпы двух павешаных дзядоў, якіх фашысты палічылі партызанамі і цяпер цешыліся сваёй перамогай. Усё гэта адразу зразумеў Шпак, і ўсё гэта цяпер студзіла ў яго жылах кроў. Ваданосаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)