гаўля́йтар, ‑а, м.

У час Вялікай Айчыннай вайны — вярхоўны правіцель вобласці, акупіраванай нямецка-фашысцкімі захопнікамі.

[Ад ням. Gau — вобласць і Leiter — кіраўнік.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

фашы́сцкі

прыметнік, адносны

адз. мн.
м. ж. н. -
Н. фашы́сцкі фашы́сцкая фашы́сцкае фашы́сцкія
Р. фашы́сцкага фашы́сцкай
фашы́сцкае		 фашы́сцкага фашы́сцкіх
Д. фашы́сцкаму фашы́сцкай фашы́сцкаму фашы́сцкім
В. фашы́сцкі (неадуш.)
фашы́сцкага (адуш.)		 фашы́сцкую фашы́сцкае фашы́сцкія (неадуш.)
фашы́сцкіх (адуш.)
Т. фашы́сцкім фашы́сцкай
фашы́сцкаю		 фашы́сцкім фашы́сцкімі
М. фашы́сцкім фашы́сцкай фашы́сцкім фашы́сцкіх

Крыніцы: krapivabr2012, piskunou2012, prym2009, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

калабарацыяні́зм, ‑у, м.

Здрадніцкае супрацоўніцтва з ворагамі сваёй радзімы ў час акупацыі яе фашысцкімі войскамі ў перыяд другой сусветнай вайны.

[Ад фр. collaboration — супрацоўніцтва.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

калабарацыяні́ст, ‑а, М ‑сце, м.

Здраднік, які супрацоўнічаў з ворагамі сваёй радзімы ў час акупацыі яе фашысцкімі войскамі ў перыяд другой сусветнай вайны.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

вае́нна-фашы́сцкі

прыметнік, адносны

адз. мн.
м. ж. н. -
Н. вае́нна-фашы́сцкі вае́нна-фашы́сцкая вае́нна-фашы́сцкае вае́нна-фашы́сцкія
Р. вае́нна-фашы́сцкага вае́нна-фашы́сцкай
вае́нна-фашы́сцкае		 вае́нна-фашы́сцкага вае́нна-фашы́сцкіх
Д. вае́нна-фашы́сцкаму вае́нна-фашы́сцкай вае́нна-фашы́сцкаму вае́нна-фашы́сцкім
В. вае́нна-фашы́сцкі (неадуш.)
вае́нна-фашы́сцкага (адуш.)		 вае́нна-фашы́сцкую вае́нна-фашы́сцкае вае́нна-фашы́сцкія (неадуш.)
вае́нна-фашы́сцкіх (адуш.)
Т. вае́нна-фашы́сцкім вае́нна-фашы́сцкай
вае́нна-фашы́сцкаю		 вае́нна-фашы́сцкім вае́нна-фашы́сцкімі
М. вае́нна-фашы́сцкім вае́нна-фашы́сцкай вае́нна-фашы́сцкім вае́нна-фашы́сцкіх

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

нацыяна́л-фашы́сцкі

прыметнік, адносны

адз. мн.
м. ж. н. -
Н. нацыяна́л-фашы́сцкі нацыяна́л-фашы́сцкая нацыяна́л-фашы́сцкае нацыяна́л-фашы́сцкія
Р. нацыяна́л-фашы́сцкага нацыяна́л-фашы́сцкай
нацыяна́л-фашы́сцкае		 нацыяна́л-фашы́сцкага нацыяна́л-фашы́сцкіх
Д. нацыяна́л-фашы́сцкаму нацыяна́л-фашы́сцкай нацыяна́л-фашы́сцкаму нацыяна́л-фашы́сцкім
В. нацыяна́л-фашы́сцкі (неадуш.)
нацыяна́л-фашы́сцкага (адуш.)		 нацыяна́л-фашы́сцкую нацыяна́л-фашы́сцкае нацыяна́л-фашы́сцкія (неадуш.)
нацыяна́л-фашы́сцкіх (адуш.)
Т. нацыяна́л-фашы́сцкім нацыяна́л-фашы́сцкай
нацыяна́л-фашы́сцкаю		 нацыяна́л-фашы́сцкім нацыяна́л-фашы́сцкімі
М. нацыяна́л-фашы́сцкім нацыяна́л-фашы́сцкай нацыяна́л-фашы́сцкім нацыяна́л-фашы́сцкіх

Крыніцы: piskunou2012, sbm2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

няме́цка-фашы́сцкі

прыметнік, адносны

адз. мн.
м. ж. н. -
Н. няме́цка-фашы́сцкі няме́цка-фашы́сцкая няме́цка-фашы́сцкае няме́цка-фашы́сцкія
Р. няме́цка-фашы́сцкага няме́цка-фашы́сцкай
няме́цка-фашы́сцкае		 няме́цка-фашы́сцкага няме́цка-фашы́сцкіх
Д. няме́цка-фашы́сцкаму няме́цка-фашы́сцкай няме́цка-фашы́сцкаму няме́цка-фашы́сцкім
В. няме́цка-фашы́сцкі (неадуш.)
няме́цка-фашы́сцкага (адуш.)		 няме́цка-фашы́сцкую няме́цка-фашы́сцкае няме́цка-фашы́сцкія (неадуш.)
няме́цка-фашы́сцкіх (адуш.)
Т. няме́цка-фашы́сцкім няме́цка-фашы́сцкай
няме́цка-фашы́сцкаю		 няме́цка-фашы́сцкім няме́цка-фашы́сцкімі
М. няме́цка-фашы́сцкім няме́цка-фашы́сцкай няме́цка-фашы́сцкім няме́цка-фашы́сцкіх

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

сацыя́л-фашы́сцкі

прыметнік, адносны

адз. мн.
м. ж. н. -
Н. сацыя́л-фашы́сцкі сацыя́л-фашы́сцкая сацыя́л-фашы́сцкае сацыя́л-фашы́сцкія
Р. сацыя́л-фашы́сцкага сацыя́л-фашы́сцкай
сацыя́л-фашы́сцкае		 сацыя́л-фашы́сцкага сацыя́л-фашы́сцкіх
Д. сацыя́л-фашы́сцкаму сацыя́л-фашы́сцкай сацыя́л-фашы́сцкаму сацыя́л-фашы́сцкім
В. сацыя́л-фашы́сцкі (неадуш.)
сацыя́л-фашы́сцкага (адуш.)		 сацыя́л-фашы́сцкую сацыя́л-фашы́сцкае сацыя́л-фашы́сцкія (неадуш.)
сацыя́л-фашы́сцкіх (адуш.)
Т. сацыя́л-фашы́сцкім сацыя́л-фашы́сцкай
сацыя́л-фашы́сцкаю		 сацыя́л-фашы́сцкім сацыя́л-фашы́сцкімі
М. сацыя́л-фашы́сцкім сацыя́л-фашы́сцкай сацыя́л-фашы́сцкім сацыя́л-фашы́сцкіх

Крыніцы: piskunou2012, prym2009, sbm2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

пераме́шчаны, ‑ая, ‑ае.

1. Дзеепрым. зал. пр. ад перамясціць.

2. у знач. прым. Высланы, вывезены фашысцкімі ўладамі з акупіраваных тэрыторый. Перамешчаныя асобы. / у знач. наз. пераме́шчаныя, ‑ых. Вылі людзі багатыя і бедныя, шведы і рускія, так званыя перамешчаныя. Мележ.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

замаскірава́цца, ‑руюся, ‑руешся, ‑руецца; зак.

Зрабіць непрыметнай сваю прысутнасць, схаваўшыся за што‑н., прыкрыўшыся чым‑н. [Віктар] замаскіраваўся ў густым вішняку ля плота і пачаў назіраць за поплавам. Федасеенка. У хмызняку, за гародамі, нашы танкі замаскіраваліся і ў змроку, перад світаннем, сышліся з фашысцкімі браневікамі і танкеткамі. Кухараў. // перан. Скрыць свае намеры, сутнасць. З шваграм-манцёрам пайшоў [шавец] па манцёрству, каб гэтым замаскіравацца, схавацца. Гарэцкі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)