ушы́ць, -ы́ю, -ы́еш, -ы́е; -ы́ты; зак., што.

1. у што. Прышыць, прымацаваць або зашыць унутр.

У. гузік.

2. Паменшыць памеры чаго-н., забраўшы лішняе ў швы.

У. сукенку ў таліі.

|| незак. ушыва́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

|| наз. ушы́ўка, -і, ДМ -ўцы, ж. і ушыва́нне, -я, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

ушы́ць

дзеяслоў, пераходны, закончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне

Будучы час
адз. мн.
1-я ас. ушы́ю ушы́ем
2-я ас. ушы́еш ушы́еце
3-я ас. ушы́е ушы́юць
Прошлы час
м. ушы́ў ушы́лі
ж. ушы́ла
н. ушы́ла
Загадны лад
2-я ас. ушы́й ушы́йце
Дзеепрыслоўе
прош. час ушы́ўшы

Крыніцы: dzsl2007, krapivabr2012, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

ушы́ць сов.

1. вшить;

у. рука́ў — вшить рука́в;

у. кішэ́нь — вшить карма́н;

2. приши́ть;

у. гу́зік — приши́ть пу́говицу;

3. (тачая) втача́ть;

4. (уменьшить размеры чего-л.) уши́ть, убра́ть;

у. суке́нку ў та́ліі — уши́ть (убра́ть) пла́тье в та́лии

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

ушы́ць, ушыю, ушыеш, ушые; зак., што.

1. Прышыць, прымацаваць. Залатала матка.. [Міхасёву] сярмягу, ушыла гузікі. Колас. // Прышыць, зашыць што‑н. унутр, устаўляючы ў што‑н. Яшчэ днём у мяшок з толам ушылі гранату «лімонку», да канца яе прывязалі сто метраў кабелю. Карпюк.

2. Паменшыць памеры чаго‑н., забраўшы лішняе ў швы. Пілотка была вялікая, і яе ўшылі. Хомчанка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

тушы́ць¹, тушу́, ту́шыш, ту́шыць; ту́шаны; незак., што.

1. Спыняць гарэнне чаго-н.; гасіць.

Т. касцёр.

Т. лямпу.

2. перан. Аслабляць, памяншаць.

Т. спрэчку.

Т. злосць.

|| зак. затушы́ць, -ушу́, -у́шыш, -у́шыць; -у́шаны, атушы́ць, -ушу́, -у́шыш, -у́шыць; -у́шаны, абтушы́ць, -ушу́, -у́шыш, -у́шыць; -у́шаны і патушы́ць, -ушу́, -у́шыш, -у́шыць; -у́шаны.

|| наз. тушэ́нне, -я, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

вши́ть сов. ушы́ць.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

ушыва́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.

Незак. да ушыць.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ушы́ты, ‑ая, ‑ае.

Дзеепрым. зал. пр. ад ушыць.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ушыва́нне, ‑я, н.

Дзеянне паводле знач. дзеясл. ушываць — ушыць.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

заварушы́ць, -ушу́, -у́шыш, -у́шыць; зак., што і чым.

Пачаць варушыць.

З. пальцамі.

Вецер заварушыў кусты.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)