уці́ск

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне

адз.
Н. уці́ск
Р. уці́ску
Д. уці́ску
В. уці́ск
Т. уці́скам
М. уці́ску

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

уці́ск, -у, м.

1. гл. уціскаць².

2. Грубае абмежаванне ў правах; прыгнёт.

Сацыяльны ў.

Каланіяльны ў.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

уці́ск, -ку м. гнёт, притесне́ние ср.; угнете́ние ср., пресле́дование ср.

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

уці́ск, ‑у, м.

1. Дзеянне паводле знач. дзеясл. уціскаць ​2.

2. Грубае абмежаванне ў правах каго‑н.; прыгнёт. Сацыяльны ўціск. Каланіяльны ўціск. □ Улады ішлі з уціскам новым, Адно, што ведалі — караць. Забраў апошнюю карову Той прыстаў, што крычаў: ура! Броўка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

уціска́ць², -а́ю, -а́еш, -а́е; незак., каго (што).

Груба абмяжоўваць свабоду, правы каго-н., прыгнятаць.

У. слабых.

|| наз. уці́ск, -у, м.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

прыгне́чаны, -ая, -ае.

1. Які церпіць прыгнёт, уціск, эксплуатуецца.

П. народ.

2. Які адчувае на сабе прыгнечанне (у 2 знач.); цяжкі, змрочны.

П. настрой.

|| наз. прыгне́чанасць, -і, ж.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

притесне́ние ср. уці́ск, -ку м.; (гнёт) прыгнёт, -ту м.;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

ярмо́, -а́, мн. я́рмы і (з ліч. 2, 3, 4) ярмы́, я́рмаў, н.

1. Драўляны хамут для рабочай буйной рагатай жывёлы.

2. адз., перан. Няволя, прыгнёт, уціск (высок.).

Вызваліцца ад каланіяльнага ярма.

|| прым. ярэ́мны, -ая, -ае (да 1 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

утесне́ние ср. (притеснение) уст. уці́ск, -ку м., прыгнята́нне, -ння ср., прыгнёт, -ту м.;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

разня́, ‑і, ж.

Масавае забойства, кровапраліцце. [Валуеў] ніколі не думаў, што боязь, уціск мовы і культуры і вечнае выстаўленне перад усімі свайго аўтарытэту і сілы можа прывесці толькі да нянавісці і, значыцца, рана ці позна — да паўстання і адкрытай разні. Караткевіч. // Рукапашны бой з прымяненнем халоднай зброі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)