уста́віцца

дзеяслоў, непераходны, закончанае трыванне, зваротны, 2-е спражэнне

Будучы час
адз. мн.
1-я ас. уста́ўлюся уста́вімся
2-я ас. уста́вішся уста́віцеся
3-я ас. уста́віцца уста́вяцца
Прошлы час
м. уста́віўся уста́віліся
ж. уста́вілася
н. уста́вілася
Загадны лад
2-я ас. уста́ўся уста́ўцеся
Дзеепрыслоўе
прош. час уста́віўшыся

Крыніцы: dzsl2007, piskunou2012, sbm2012, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

уста́віцца, устаўлюся, уставішся, уставіцца; зак.

1. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Умясціцца ўнутр чаго‑н. Шыба ўставілася ў раму.

2. Разм. Пільна глядзець па каго‑, што‑н.; утаропіцца. На двары Яхім спыніўся, уставіўся ў зямлю вачамі, як бы нешта разважаў. Колас. — Ты што, праўду гаворыш, ці жартуеш? — Тарэнта раптам ажывіўся, уставіўся адным сваім вокам спачатку ў Мікодаў твар, пасля ў Сузонаў. Галавач. — Што, тата? Табе холадна? — і Томас сінімі вачыма ўставіўся на бацьку. Броўка. // Накіраваць позірк на каго‑, што‑н. Вочы [у Юркі] акругліліся, павыпучваліся і ўставіліся ў кусты. Пташнікаў. Да шыбы прыпаў напалоханы жаночы твар, потым знік, і на хлопцаў ўставіліся насцярожаныя вочы гаспадара. Новікаў. Чорныя вочы з густымі вейкамі запытальна ўставіліся на Антона. Даніленка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

вста́виться уста́віцца;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

вде́латься урабі́цца; упра́віцца; уста́віцца; умурава́цца;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

разя́віцца, разя́ўлюся, разя́вішся, разя́віцца; зак. (разм.).

1. Шырока раскрыцца (пра рот, пашчу).

2. перан. Уставіцца вачыма, позіркам.

Чаго ты разявіўся на мяне?

|| наз. разяўля́цца, -я́юся, -я́ешся, -я́ецца.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

устаўля́цца, ‑яюся, ‑яешся, ‑яецца; незак.

1. Незак. да уставіцца.

2. Зал. да устаўляць.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

вы́тарашчыцца, -шчуся, -шчышся, -шчыцца; зак. (разм.).

1. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Пра вочы: шырока раскрыцца ад здзіўлення.

2. на каго-што. Уставіцца, шырока раскрыўшы вочы.

Чаго ты вытарашчыўся?

|| незак. вытарэ́шчвацца, -аюся, -аешся, -аецца.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

вы́трашчыцца, ‑шчуся, ‑шчышся, ‑шчыцца; зак.

Разм. Шырока раскрыцца (пра вочы); вытарашчыцца. // Уставіцца на каго‑, што‑н.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

асадзі́цца, ‑дзіцца; зак.

1. Умацавацца, надзецца на што‑н. // Уставіцца ў аправу, рамку. // Аказацца ў асадзе (у 4 знач.) (пра акно, дзверы).

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

вде́ться

1. (о нитке) уцягну́цца, зацягну́цца;

2. (просунуться) прасу́нуцца; (всунуться) усу́нуцца; (вставиться) уста́віцца.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)