ура́д

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне

адз. мн.
Н. ура́д ура́ды
Р. ура́да ура́даў
Д. ура́ду ура́дам
В. ура́д ура́ды
Т. ура́дам ура́дамі
М. ура́дзе ура́дах

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

прэм’е́р-міні́стр, -а, мн. -ы, -аў, м.

Кіраўнік урада большасці краін свету, у тым ліку ў Рэспубліцы Беларусь.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

міні́стр, -а, мн. -ы, -аў, м.

Член урада, які стаіць на чале міністэрства (у 1 знач.).

М. замежных спраў.

|| прым. міністэ́рскі, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

супрацьура́давы, ‑ая, ‑ае.

Накіраваны супраць урада; антыўрадавы. Супрацьурадавы рух.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

проціўра́давы, ‑ая, ‑ае.

Накіраваны супраць урада; антыўрадавы, супрацьурадавы. Проціўрадавы рух на Захадзе.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

рэйхска́нцлер, ‑а, м.

Гіст. Дзяржаўны канцлер, кіраўнік урада ў Германіі да 1945 года.

[Ням. Reichskanzler.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

адста́ўка, -і, ДМ -та́ўцы, ж.

Канчатковае звальненне з вайсковай, а таксама з дзяржаўнай службы.

Капітан у адстаўцы.

Выйсці ў адстаўку.

◊

Адстаўка кабінета, урада — выхад у сувязі з вотумам недавер’я або зменай кіраўніка дзяржавы.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

но́та², -ы, ДМ но́це, мн. -ы, нот, ж.

Афіцыйны дыпламатычны зварот урада адной дзяржавы да другой.

Н. пратэсту.

○

Вербальная нота — дыпламатычная нота без подпісу, якая прыраўноўваецца да вуснай заявы.

|| прым. но́тны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

Глава́ ’глава (у кніжцы і да т. п.); таксама ’глава (дэлегацыі, урада і г. д.)’. Рус. глава́, укр. глава́. У бел. і ўкр. мовах запазычанне з рус. глава́ ’тс’. У рус. мове глава́ (у кнізе) узята са ст.-слав. глава, якое перадае грэч. κεφάλιον. Гл. Фасмер, 1, 408; Шанскі, 1, Г, 83. У знач. ’глава (урада і г. д.)’ таксама з рус. мовы, дзе гэта значэнне развілося, здаецца, незалежна ад ст.-слав. мовы.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

фіска́л, -а, мн. -ы, -аў, м.

1. У Расіі 18 ст.: чыноўнік, які назіраў за законнасцю ў галіне фінансавых і судовых дзеянняў урада, устаноў і асоб.

2. перан. Даносчык, паклёпнік.

|| ж. фіска́лка, -і, ДМ -лцы, мн. -і, -лак (да 2 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)