упле́сці, -ляту́, -ляце́ш, -ляце́; -ляцём, -лецяце́, -ляту́ць; -лёў, -ляла́, -ло́; -ляці́; -ле́цены; зак.

1. што ў што. Плетучы, уставіць.

У. стужкі ў косы.

2. перан., каго (што). Уцягнуць, умяшаць у што-н. непрыемнае (разм.).

У. каго-н. у цёмную справу.

3. што. Зрасходаваць на пляценне чаго-н.

Усе ніткі ўпляла ў адзін пояс.

4. што. З’есці хутка, з апетытам (разм.).

У. цэлую булку.

|| незак. уплята́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

упле́сці

дзеяслоў, пераходны, закончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне

Будучы час
адз. мн.
1-я ас. упляту́ упляцё́м
2-я ас. упляце́ш уплецяце́
3-я ас. упляце́ упляту́ць
Прошлы час
м. уплё́ў уплялі́
ж. упляла́
н. упляло́
Загадны лад
2-я ас. упляці́ упляці́це
Дзеепрыслоўе
прош. час уплё́ўшы

Крыніцы: dzsl2007, krapivabr2012, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

упле́сці сов.

1. вплести́; ввить; ввяза́ть;

у. сту́жку ў касу́ — вплести́ ле́нту в ко́су;

у. ў шнуро́к залату́ю ні́тку — вплести́ (ввить) в шнуро́к золоту́ю нить;

2. разг. (втянуть, вовлечь) впу́тать;

3. (израсходовать всё) уплести́;

усе́ ні́ткі ўпляла́ ў адзі́н по́яс — все ни́тки уплела́ в оди́н по́яс;

4. (съесть) уплести́

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

упле́сці, упляту, упляцеш, упляце; упляцём, уплецяце, уплятуць; пр. уплёў, упляла, ‑ло; заг. упляці; зак., каго-што.

1. Заплятаючы, уставіць, увіць што‑н. у што‑н. Уплесці стужкі ў косы. □ Юля яшчэ раз паўтарыла сама сабе слова ў слова, што павінна яна перадаць камандзіру атрада.. Больш падрабязны план, кудою будуць наступаць карнікі і колькі іх, дзядзька Падабед напісаў на паперку і хацеў уплесці ў косы. Сачанка. / у перан. ужыв. Дзе-нідзе сярод лістоты ўжо восень упляла першыя залатыя каснікі. Даніленка. // перан. Уключыць, уставіць што‑н. у што‑н. Уплесці ў рыфму слова — Няма страшнейшых мук. А. Александровіч.

2. перан. Разм. Уцягнуць, умяшаць у якую‑н. непрыемную справу.

3. Зрасходаваць, патраціць на пляценне чаго‑н. Усе лыкі ўплёў на лапці.

4. Разм. З’есці хутка, з апетытам. Згаладалыя, мы як бач уплялі ўсё сваё снеданне. Якімовіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

вплести́ сов.

1. упле́сці, мног. паўплята́ць; (ввить) уві́ць, мног. паўвіва́ць;

2. (впутать) разг. упле́сці, ублы́таць, умяша́ць;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

упле́цены, ‑ая, ‑ае.

Дзеепрым. зал. пр. ад уплесці.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

усука́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е і усучу́, усу́чаш, усу́ча; усука́й і усучы́; усука́ны; зак., што.

Суканнем увіць, уплесці.

У. шчаціну ў дратву.

|| незак. усу́кваць, -аю, -аеш, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

уплікну́ць

‘уплесці, прышпіліць што-небудзь’

дзеяслоў, пераходны, закончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне

Будучы час
адз. мн.
1-я ас. уплікну́ уплікнё́м
2-я ас. уплікне́ш уплікняце́
3-я ас. уплікне́ уплікну́ць
Прошлы час
м. уплікну́ў уплікну́лі
ж. уплікну́ла
н. уплікну́ла
Загадны лад
2-я ас. уплікні́ уплікні́це
Дзеепрыслоўе
прош. час уплікну́ўшы

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

уплята́нне, ‑я, н.

Дзеянне паводле дзеясл. уплятаць — уплесці (у 1 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

вви́ть сов.

1. уві́ць;

2. (вплести) упле́сці, мног. паўплята́ць;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)