упада́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е; незак.
1. (1 і 2 ас. не ўжыв.), у што. Уцякаць, улівацца (пра раку).
Сож упадае ў Днепр.
2. за кім-чым. Даглядаць каго-, што-н. (разм.).
Ён надта не ўпадае за гаспадаркай.
3. за кім. Заляцацца да каго-н. (разм.).
У. за дзяўчынай.
|| наз. упадзе́нне, -я, н. (да 1 знач.).
Пры ўпадзенні Палаты ў Дзвіну.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
упада́ць
дзеяслоў, непераходны, незакончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне
| Цяперашні час |
|---|
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
упада́ю |
упада́ем |
| 2-я ас. |
упада́еш |
упада́еце |
| 3-я ас. |
упада́е |
упада́юць |
| Прошлы час |
|---|
| м. |
упада́ў |
упада́лі |
| ж. |
упада́ла |
| н. |
упада́ла |
| Загадны лад |
|---|
| 2-я ас. |
упада́й |
упада́йце |
| Дзеепрыслоўе |
|---|
| цяп. час |
упада́ючы |
Крыніцы:
dzsl2007,
krapivabr2012,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
упада́ць несов.
1. (редко) па́дать;
2. впада́ть; см. упа́сці 2;
3. (о реке) впада́ть;
Бярэ́зіна ўпада́е ў Днепр — Березина́ впада́ет в Днепр;
4. разг. уха́живать, приударя́ть;
у. за дзяўчы́наю — уха́живать (приударя́ть) за де́вушкой
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
упада́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак.
1. Незак. да упасці (у 3 знач.).
2. (1 і 2 ас. не ўжыв.), у што. Улівацца, уцякаць. Там, дзе ў раку ўпадае вузенькі ручаёк, я спыніўся. Ваданосаў. Неўзабаве [людзі] апынуліся каля невялікай рэчкі, якая ўпадала ў Нёман. Гурскі.
3. за кім-чым. Разм. Даглядаць каго‑, што‑н. Не ўпадаў стары ні за гаспадаркаю, ні за ўласнаю зямлёю. Лужанін. Ласкавая, дагодлівая і яшчэ рухавая кабета, [цётка Макрына] вельмі ўпадала за сваімі «нявестачкамі». Ракітны.
4. за кім. Разм. Заляцацца да каго‑н. Упадаць за дзяўчынаю.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
панікёрстваваць, -твую, -твуеш, -твуе; -твуй; незак. (разм., неадабр.).
Упадаць у паніку.
|| наз. панікёрства, -а, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
дзяці́нець, -нею, -нееш, -нее; незак. (разм.).
Траціць нармальную разважлівасць, упадаць у дзяцінства (пра старых).
Ён ужо дзяцінее зусім.
|| зак. здзяці́нець, -нею, -нееш, -нее.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
упада́нне ср. впаде́ние; см. упада́ць 2
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
упадзе́нне ср. впаде́ние; см. упада́ць 2
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
дактрынёрства, ‑а, м.
Кніжн. Дактрынёрскія адносіны да рэчаіснасці; дагматызм. Упадаць у дактрынёрства.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
уцяка́ць¹, 1 і 2 ас. не ўжыв., -а́е; незак., у што.
Тое, што і упадаць (у 2 знач.).
Ручай уцякае ў рэчку.
|| зак. уцячы́, -ячэ́, -яку́ць; уцёк, уцякла́, -ло́.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)