уме́раны
прыметнік, якасны
|
адз. |
мн. |
| м. |
ж. |
н. |
- |
| Н. |
уме́раны |
уме́раная |
уме́ранае |
уме́раныя |
| Р. |
уме́ранага |
уме́ранай уме́ранае |
уме́ранага |
уме́раных |
| Д. |
уме́ранаму |
уме́ранай |
уме́ранаму |
уме́раным |
| В. |
уме́раны (неадуш.) уме́ранага (адуш.) |
уме́раную |
уме́ранае |
уме́раныя (неадуш.) уме́раных (адуш.) |
| Т. |
уме́раным |
уме́ранай уме́ранаю |
уме́раным |
уме́ранымі |
| М. |
уме́раным |
уме́ранай |
уме́раным |
уме́раных |
Крыніцы:
krapivabr2012,
piskunou2012,
prym2009,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
уме́раны
прыметнік, адносны
|
адз. |
мн. |
| м. |
ж. |
н. |
- |
| Н. |
уме́раны |
уме́раная |
уме́ранае |
уме́раныя |
| Р. |
уме́ранага |
уме́ранай уме́ранае |
уме́ранага |
уме́раных |
| Д. |
уме́ранаму |
уме́ранай |
уме́ранаму |
уме́раным |
| В. |
уме́раны (неадуш.) уме́ранага (адуш.) |
уме́раную |
уме́ранае |
уме́раныя (неадуш.) уме́раных (адуш.) |
| Т. |
уме́раным |
уме́ранай уме́ранаю |
уме́раным |
уме́ранымі |
| М. |
уме́раным |
уме́ранай |
уме́раным |
уме́раных |
Крыніцы:
krapivabr2012,
piskunou2012,
prym2009,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
уме́раны, ‑ая, ‑ае.
1. Сярэдні паміж гарачым і халодным (пра клімат і месца з такім кліматам). Умераныя шыроты.
2. Невялікі па размеру, колькасці і пад., не вышэй сярэдняга ўзроўню, нормы. Умераная вільготнасць. Умеранае цячэнне. □ Умераная скорасць — асноўная ўмова бяспекі руху ў час дажджу. «Звязда». // Які не вызначаецца вялікай сілай, інтэнсіўнасцю. Адносна ўмераным было пранікненне паланізмаў у беларускую мову і на працягу першай палавіны 16 ст. Жураўскі.
3. Які трымаецца сярэдняй палітычнай лініі, схільны да кампрамісу, згодніцтва. Умеранае крыло рэфарматараў. // у знач. наз. уме́раныя, ‑ых. Пра людзей такіх поглядаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
уме́раны, -ая, -ае.
1. Сярэдні паміж крайнасцямі — не вялікі і не малы, не гарачы і не халодны і пад.
Умераная скорасць.
Умераная вільготнасць.
Умераныя патрабаванні.
2. Пра клімат: сярэдні паміж гарачым і халодным.
У. клімат.
У. пояс.
3. Які трымаецца сярэдняй палітычнай лініі, схільны да кампрамісу, згодніцтва.
Умеранае крыло рэфарматараў.
Умераная палітыка.
|| наз. уме́ранасць, -і, ж. (да 1 і 3 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)