улучы́ць

дзеяслоў, пераходны/непераходны, закончанае трыванне, незваротны, 2-е спражэнне

Будучы час
адз. мн.
1-я ас. улучу́ улу́чым
2-я ас. улу́чыш улу́чыце
3-я ас. улу́чыць улу́чаць
Прошлы час
м. улучы́ў улучы́лі
ж. улучы́ла
н. улучы́ла
Загадны лад
2-я ас. улучы́ улучы́це
Дзеепрыслоўе
прош. час улучы́ўшы

Крыніцы: dzsl2007, krapivabr2012, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

улучы́ць, -учу́, -у́чыш, -у́чыць; -у́чаны; зак.

1. у што. Знайсці падыходзячы час для чаго-н.

У. момант.

У. хвіліну.

2. Трапіць у цэль.

У. каменьчыкам у шыбу.

3. каго ў што. Далучыць да каго-, чаго-н. (пра жывёл).

У. авечку ў чараду.

|| незак. улуча́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

улучы́ць сов., разг.

1. (присоединить) включи́ть;

у. каро́ву ў чараду́ — включи́ть коро́ву в ста́до;

2. попа́сть в цель

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

улучы́ць, улучу, улучыш, улучыць; зак.

1. што. Знайсці, выбраць зручны час для чаго‑н. Яшчэ і яшчэ раз высылалі большага хлопчыка глядзець, каб улучыць момант і прарвацца. Гарэцкі. Нарэшце Цярэшка ўлучыў хвіліну і перабег вуліцу. Мікуліч.

2. Цэлячы, папасці ў каго‑, што‑н. [Баба:] — І пачаў Мядзведзь шпурляць з печы падушкі-дзяружкі, каб улучыць па званочку. Брыль.

3. каго. Далучыць да каго‑, чаго‑н. (пра жывёл). Улучыць авечку ў чараду.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

улуча́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.

Незак. да улучыць.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

улу́чаны разг. включённый; см. улучы́ць 1

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

улу́чваць несов., разг. (присоединять) включа́ть; см. улучы́ць 1

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

улуча́ць несов., разг.

1. (присоединять) включа́ть;

2. попада́ть в цель;

1, 2 см. улучы́ць

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

улаві́ць, улаўлю́, уло́віш, уло́віць; уло́ўлены; зак.

1. каго-што. Схапіць, злавіць каго-, што-н. (разм.).

У. каня.

2. што. Выявіць і прыняць, зарэгістраваць прыборамі.

У. радыёхвалю.

3. перан., што. Успрыняць (органамі пачуццяў), заўважыць.

У. шолах лесу.

У. насмешку ў словах.

У. сэнс выказвання.

4. што. Тое, што і улучыць (у 1 знач.).

У. зручны момант.

|| незак. уло́ўліваць, -аю, -аеш, -ае.

|| наз. уло́ўліванне, -я, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)