уко́л

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне

адз. мн.
Н. уко́л уко́лы
Р. уко́лу уко́лаў
Д. уко́лу уко́лам
В. уко́л уко́лы
Т. уко́лам уко́ламі
М. уко́ле уко́лах

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

коло́ться​II несов. (причинять уколы) кало́цца.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

обколо́ться​II сов., разг. (причинить себе уколы) абкало́цца; (исколоться) пакало́цца.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

калю́чы, -ая, -ае.

1. Які мае калючкі, з калючкамі.

К. дрот.

Калючая ружа.

2. Які колецца, робіць уколы.

Калючая барада.

К. ржэўнік.

3. перан. Са злой насмешкай, нядобры.

Калючае слова.

К. позірк.

4. перан. Які непрыхільна, недаверліва ставіцца да ўсяго; нелюдзімы, злосны (пра чалавека).

|| наз. калю́часць, -і, ж.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

акало́дак, ‑дка, м.

1. Падраздзяленне пуцявой дыстанцыі. Засталося атрымаць сталую пасаду дзе-небудзь на лініі, замкнуцца ў вузкія рамкі свайго акалодка. Шынклер.

2. Падраздзяленне паліцэйскага гарадскога ўчастка ў дарэвалюцыйнай Расіі.

3. Уст. Лячэбны пункт пры воінскай часці. [Старшыня:] — Заўтра я павяду ўсіх.. у акалодак рабіць уколы. Каваль.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

обка́лываться​II несов.

1. (причинять себе уколы) кало́цца; см. обколо́ться​II;

2. страд. абко́лвацца; см. обка́лывать​II.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

пакало́цца ​1, ‑калюся, ‑колешся, ‑колецца; зак.

Разм. Прымаць уколы некаторы час.

пакало́цца ​2, ‑колецца; зак.

Патрэскацца, пашчапацца ў многіх месцах або ў вялікай колькасці. Пакалоліся шулы на сонцы. Пакалоўся ўвесь посуд. □ Ад сонца і ветру.. [кавалкі чорнага дубу] пакалоліся, парыжэлі. Колас. Ах, што гэта была за хатка! Маленькая, нізенькая, вуглы пакалоліся, пагнілі і скасабочыліся, сцены ледзь не па самыя вокны паўрасталі ў зямлю. Сачанка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

уко́л, -лу м., в разн. знач. уко́л;

у. іго́лкай — уко́л иго́лкой;

прызна́чыць хво́раму ўко́лы — назна́чить больно́му уко́лы;

у. самалю́бству — уко́л самолю́бию;

◊ шпі́лечны ўкол — була́вочный уко́л

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

нака́лывать​II несов.

1. (наносить уколы, повреждать уколом) нако́лваць; (узор, рисунок) нако́лваць; выко́лваць; (прикреплять булавкой) прышпі́льваць;

2. (набивать свиней, рыбы) нако́лваць.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

уко́л в разн. знач. уко́л, -лу м.;

уко́л иго́лкой уко́л іго́лкай;

назна́чить больно́му уко́лы мед. прызна́чыць хво́раму ўко́лы;

уко́л самолю́бию перен. уко́л самалю́бству.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)