укарані́цца, -раню́ся, -рэ́нішся, -рэ́ніцца; зак.
1. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Пусціць глыбока карэнне, добра ўрасці ў зямлю.
Укараніўся пырнік у агародзе.
2. (1 і 2 ас. не ўжыв.), перан. Трывала замацавацца, усталявацца.
Укаранілася такая звычка.
3. Абсталявацца дзе-н., умацаваць сваё становішча.
У. на новым месцы.
|| незак. укараня́цца, -я́юся, -я́ешся, -я́ецца.
|| наз. укаране́нне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
укарані́цца
дзеяслоў, непераходны, закончанае трыванне, зваротны, 2-е спражэнне
| Будучы час |
|---|
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
укараню́ся |
укарэ́німся |
| 2-я ас. |
укарэ́нішся |
укарэ́ніцеся |
| 3-я ас. |
укарэ́ніцца |
укарэ́няцца |
| Прошлы час |
|---|
| м. |
укарані́ўся |
укарані́ліся |
| ж. |
укарані́лася |
| н. |
укарані́лася |
| Загадны лад |
|---|
| 2-я ас. |
укарані́ся |
укарані́цеся |
| Дзеепрыслоўе |
|---|
| прош. час |
укарані́ўшыся |
Крыніцы:
dzsl2007,
krapivabr2012,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
укарані́цца сов.
1. укорени́ться;
2. перен. укорени́ться, внедри́ться
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
укарані́цца, ‑ранюся, ‑рэнішся, ‑роніцца; зак.
1. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Пусціць глыбока карэнне, добра ўрасці ў зямлю. Пагукваў дзядзька ўжо на полі І ткаў сахою кросны-ролі, Ды пырнік так укараніўся, Што дзядзька з конікам таміўся. Колас.
2. (1 і 2 ас. не ўжыв.); перан. Трывала замацавацца, атрымаць шырокае распаўсюджанне, увайсці ў звычай, звычку. У калгасе ўкараніўся строгі парадак ва ўсім. Дуброўскі. Як аграном, Мікалай Аляксеевіч добра бачыў тыя недахопы, якія ўкараніліся ў гаспадарцы. Навуменка. Яго звычка, што ўкаранілася яшчэ ў тыя часы, калі ён [Сцяпан Фёдаравіч] камандаваў ротай ці батальёнам, — быць у самым пекле бою. Мележ.
3. Асталявацца дзе‑н., умацаваць сваё становішча. [Генадзь] уладзіў .. [Вікторыю] працаваць на тэлебачанне і чакаў, калі яна там укарэніцца, каб звязаць з ёй сваё жыццё. Сабаленка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
вкорени́ться укарані́цца;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
укорени́ться прям., перен. укарані́цца;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
укаране́ць, 1 і 2 ас. не ўжыв., -е́е; зак. (разм.).
Тое, што і укараніцца (у 1 і 2 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
закаране́ць, -е́ю, -е́еш, -е́е; зак.
1. Трывала замацавацца, укараніцца.
Хвароба закаранела.
2. у чым. Поўнасцю аддацца якім-н. звычкам.
З. у сваіх прывычках.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
укараня́цца, ‑яецца; незак.
1. Незак. да укараніцца.
2. Зал. да укараняць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)