ужыва́ць

дзеяслоў, пераходны, незакончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне

Цяперашні час
адз. мн.
1-я ас. ужыва́ю ужыва́ем
2-я ас. ужыва́еш ужыва́еце
3-я ас. ужыва́е ужыва́юць
Прошлы час
м. ужыва́ў ужыва́лі
ж. ужыва́ла
н. ужыва́ла
Загадны лад
2-я ас. ужыва́й ужыва́йце
Дзеепрыслоўе
цяп. час ужыва́ючы

Крыніцы: dzsl2007, krapivabr2012, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

ужыва́ць несов. употребля́ть, испо́льзовать; применя́ть; см. ужы́ць II

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

ужыва́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.

1. Незак. да ужыць ​2.

2. Спажываць (як яду, піццё і пад.). — На маю долю каньяку не заказвайце, — напомніў Іван Самсонавіч. — Не ўжываю. Пальчэўскі. [Дзед Мікалай:] — Закурвай, калі ўжываеш. Якімовіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ужываць □ пускаць у ход

Слоўнік сінонімаў і блізказначных слоў, 2-е выданне (М. Клышка, правапіс да 2008 г.)

ужы́ць², -ыву́, -ыве́ш, -ыве́; -ывём, -ывяце́, -ыву́ць; -ы́ў, -ыла́, -ло́; -ыві́; -ы́ты; зак., што.

Выкарыстаць, прымяніць што-н. для чаго-н.

У. новы метал.

У. незразумелае слова.

У. што-н. у ежу.

У. свае веды.

|| незак. ужыва́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

|| наз. ужыва́нне, -я, н. і ужы́так, -тку, м.

Рэчы хатняга ўжытку.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

брыдкасло́віць, -сло́ўлю, -сло́віш, -сло́віць; незак.

Ужываць брыдкія, нецэнзурныя словы.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

ужыткава́ць

‘ужываць што-небудзь’

дзеяслоў, пераходны, незакончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне

Цяперашні час
адз. мн.
1-я ас. ужытку́ю ужытку́ем
2-я ас. ужытку́еш ужытку́еце
3-я ас. ужытку́е ужытку́юць
Прошлы час
м. ужыткава́ў ужыткава́лі
ж. ужыткава́ла
н. ужыткава́ла
Загадны лад
2-я ас. ужытку́й ужытку́йце
Дзеепрыслоўе
цяп. час ужытку́ючы

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

утылізава́ць, -зу́ю, -зу́еш, -зу́е; -зу́й; -зава́ны; зак. і незак., што.

Знайсці (знаходзіць) прымяненне чаму-н., ужыць (ужываць) з карысцю.

У. адходы вытворчасці.

|| наз. утыліза́цыя, -і, ж.

|| прым. утылізацы́йны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

утылізава́ць, ‑зую, ‑зуеш, ‑зуе; зак. і незак., што.

Знайсці (знаходзіць) прымяненне чаму‑н., ужыць (ужываць) з карысцю. Утылізаваць адходы.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

*Не́ўжыткі, ны́вжыткэ ’пясчаная зямля, непрыдатная для апрацоўкі’ (драг., Сл. Брэс.). Гл. ужы́так, ужыва́ць.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)