тэрмо́метр, -а, мн. -ы, -аў, м.

Прыбор для вымярэння тэмпературы.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

тэрмо́метр

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне

адз. мн.
Н. тэрмо́метр тэрмо́метры
Р. тэрмо́метра тэрмо́метраў
Д. тэрмо́метру тэрмо́метрам
В. тэрмо́метр тэрмо́метры
Т. тэрмо́метрам тэрмо́метрамі
М. тэрмо́метры тэрмо́метрах

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

тэрмо́метр м. термо́метр

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

тэрмо́метр, ‑а, м.

Прыбор для вымярэння тэмпературы ў пэўных адзінках (градусах). [Наталля:] Пакажыце вашу тэмпературу. (Глядзіць на тэрмометр). Усё ў парадку. Я думала, ці можна вас адпраўляць. Крапіва. // перан. Пра тое, што вымярае, паказвае змены ў сферах грамадскага жыцця. [Фрэйда:] — Вялікі гонар быць на чырвонай дошцы. Вялікая ганьба — на чорнай. Чырвона-чорная дошка як бы тэрмометр нашай працы. Бядуля.

•••

Ставіць тэрмометр гл. ставіць.

[Ад грэч. thermē — цяпло, гарачыня і merteō — вымяраю.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Тэрмометр ‘прыбор для вымярэння тэмпературы’ (ТСБМ), тэрмо́мэтр ‘тс’ (Ласт.), тэрмо́мэтар ‘тс’ (Некр. і Байк.). Запазычанне з франц. thermometer ‘тс’, штучнага ўтварэння пачатку XVII ст. на аснове грэч. τέρμη ‘цяпло’ і μέτρον ‘мера’ (ЕСУМ, 5, 555; Арол, 4, 63); апошняя форма запазычана праз ням. Thermometer ‘тс’ або дапасавана да народнага вымаўлення.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

тэрмометр; градуснік (разм.)

Слоўнік сінонімаў і блізказначных слоў, 2-е выданне (М. Клышка, правапіс да 2008 г.)

термо́метр тэрмо́метр, -ра м.;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

гра́дуснік, -а, мн. -і, -аў, м. (разм.).

Тэрмометр для вымярэння тэмпературы цела, а таксама вады, паветра.

Паставіць хвораму г.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

ртуць, -і, ж.

Хімічны элемент, вадкі метал серабрыста-белага колеру.

Жывы як р. (вельмі рухавы).

|| прым. рту́тны, -ая, -ае.

Ртутная руда.

Р. тэрмометр.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

Фарэнге́йт м. Фаренге́йт;

тэрмо́метр Фарэнге́йта — термо́метр Фаренге́йта

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)