тра́хацца
дзеяслоў, непераходны, незакончанае трыванне, зваротны, 1-е спражэнне
| Цяперашні час |
|---|
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
тра́хаюся |
тра́хаемся |
| 2-я ас. |
тра́хаешся |
тра́хаецеся |
| 3-я ас. |
тра́хаецца |
тра́хаюцца |
| Прошлы час |
|---|
| м. |
тра́хаўся |
тра́халіся |
| ж. |
тра́халася |
| н. |
тра́халася |
| Загадны лад |
|---|
| 2-я ас. |
тра́хайся |
тра́хайцеся |
| Дзеепрыслоўе |
|---|
| цяп. час |
тра́хаючыся |
Крыніцы:
dzsl2007,
krapivabr2012,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
тра́хацца несов., разг. сту́каться, тра́хаться, шара́хаться
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
тра́хацца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца.
Незак. да трахнуцца.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
тра́хнуцца, -нуся, -нешся, -нецца; -ніся; зак. (разм.).
Упасці з размаху, моцна стукнуцца аб што-н.
Т. аб сцяну.
|| незак. тра́хацца, -аюся, -аешся, -аецца.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
тарара́хаться (ударяться) разг. тра́хацца;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
шара́хаться
1. (бросаться в сторону) разг. шара́хацца, кі́дацца;
2. (стукаться обо что-л.) прост. сту́кацца, тра́хацца, шара́хацца;
3. перен. (сторониться, избегать кого-л.), разг. шара́хацца;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
трах, выкл.
1. Ужываецца як гукаперайманне для абазначэння моцнага адрывістага гуку, трэску. Узмахнула гадзюка Даўжэзным хвастом, Зачапіла палац, Грук і стук, грах і трах. Бядуля.
2. у знач. вык. Разм. Ужываецца паводле знач. дзеясл. трахаць — трахнуць і трахацца — трахнуцца. Прыйшлі яны ў лес, князь і кажа хлопцу: «Лезь на дрэва і паглядзі, ці не відаць адсюль твая хата». Залез той на хвою і крычыць: «Не, не відаць, ясны пане!» — «Ну і не пабачыць табе яе больш», — прамовіў князь і трах са стрэльбы. Хлопец зваліўся на зямлю. С. Александровіч. Двое салдат залазілі на бервяно і пачыналі біць адзін аднаго падушкамі .. Трах, бах падушкай, яшчэ ўдар, і бацька зляцеў з бервяна. Хомчанка.
3. у знач. вык. Разм. Ужываецца для абазначэння якога‑н. нечаканага дзеяння, учынку. Разаля ж — трах! — за капітана Раптоўна выйшла месяцы праз два. Корбан. [Дубель:] — За тое, што зайца забіў, дык ледзь са свету не зжыў [Палын]. Вымову без усяго ўсякага трах з занясеннем у асабовую справу. Ермаловіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)