траха́, прысл. (разм.).
Чуць, амаль.
Т. сапсаваў настрой.
◊
Траха не... (разм.) — чуць не, амаль не.
Траха што (разм.) — амаль што.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
траха́
прыслоўе
| станоўч. |
выш. |
найвыш. |
| траха́ |
- |
- |
Крыніцы:
krapivabr2012,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
траха́ нареч., разг. едва́, чуть, почти́;
т. не... — чуть не...;
◊ т. што — почти́ (что), без ма́лого
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
траха́, прысл.
Разм. Чуць, амаль. Касніцкі ўскінуў на плечы граблі і вілы і рушыў ісці, цень яго быў гэтакі доўгі, што галава ўпіралася ў былы папоўскі сад, а граблі з віламі каб траха, дык дайшлі б да самай царквы. Чорны. Затое мы самі назвалі пастку лаўком, гэты лавок нагадваў цыліндр даўжынёю не болей за метр, а дыяметрам траха меней паўметра. Масарэнка.
•••
Траха не... — чуць не, амаль не. Дачка акінула бацьку такім ледзяным позіркам, што таго траха не скаланула, але ён не падаў выгляду, што адчувае сябе няёмка. Чарнышэвіч.
Траха што — амаль што. Ды траха што і ўсе выкладчыкі мелі дачыненне да друку — былі аўтарамі першых беларускіх падручнікаў. Якімовіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Траха́ ‘трошкі’ (Шат., Жд. 2, 3, Др.-Падб., Гарэц., ТС), ‘ледзьве’ (навагр., Сл. ПЗБ), ‘амаль, ледзь’ (Жд. 2, Мал., Федар. 7; капыл., Жыв. сл.; ашм., Стан.). Гл. тро́хі.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
почти́ нареч. ама́ль, траха́ што;
почти́ что ама́ль што.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Трахамо́цце ‘лахманы, манаткі’ (Мат. Маг.), трахомо́цье ‘тс’ (ЛМТ). Кантамінацыя лексем траха́(ць) і (лах)мо́цце (гл.). Аналагічна ўтворана экспрэсіўнае рахамоцце, гл.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
ледзьве, ледзь, траха, насілу; мала (абл.) □ на валаску
Слоўнік сінонімаў і блізказначных слоў, 2-е выданне (М. Клышка, правапіс да 2008 г.)
марадзёр, ‑а, м.
1. Той, хто грабіць забітых і раненых на полі бою і займаецца грабяжом насельніцтва ў час вайны. Каб ноч віднейшая была, Ноч на чужой зямлі, Шміт марадзёрам загадаў Будынкі падпаліць. Танк. Па дарозе ехалі фурманкі.., нагружаныя нарабаваным дабром... — Траха не будзе, калі аднаго марадзёра мы затрымаем, — рашыў Мікола. Новікаў.
2. перан. Разм. Спекулянт, які прадае тавары па вельмі высокай цане.
[Фр. maraudeur — грабежнік.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ма́лое сущ. мало́е, -ло́га ср.;
без ма́лого без не́чага, (почти) ама́ль, траха́, (чуть не) чуць не, ледзь не;
без ма́лого килогра́мм без не́чага (ама́ль) кілагра́м, траха́ не кілагра́м;
са́мое ма́лое вводн. сл. са́ма менш, са́ма ме́ней;
◊
дово́льствоваться ма́лым задавальня́цца малы́м;
за ма́лым де́ло (ста́ло), за ма́лым остано́вка за малы́м спра́ва (ста́ла), за малы́м затры́мка.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)