тратуа́р

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне

адз. мн.
Н. тратуа́р тратуа́ры
Р. тратуа́ра тратуа́раў
Д. тратуа́ру тратуа́рам
В. тратуа́р тратуа́ры
Т. тратуа́рам тратуа́рамі
М. тратуа́ры тратуа́рах

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

тратуа́р, -а, мн. -ы, -аў, м.

Дарожка для пешаходаў па баках вуліцы, плошчы.

|| прым. тратуа́рны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

тратуа́р м. тротуа́р

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

тратуа́р, ‑а, м.

Дарожка для пешаходаў (з дошак, каменных пліт, асфальту і пад.) па баках вуліцы, плошчы, звычайна вышэй праезджай часткі. Зося скокнула на зыбкія дошчачкі тратуара, перабегла вуліцу, сіганула праз веснічкі ў нечы сад. Хомчанка. Пасля работы камсамольцы абсталёўваюць танцавальную пляцоўку, а брыгада добраўпарадкавання асфальтуе тратуары і вуліцы, саджае маладзенькія ліпкі і клёны. Грахоўскі.

[Фр. trottoir.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Тратуа́р ‘дарожка для пешаходаў’ (ТСБМ, Гарэц., Некр. і Байк.), тратава́р ‘тс’ (мін., Сл. ПЗБ). Запазычана з рус. тротуа́р, якое з франц. trottoir, утворанага з дапамогай прадметнага суфікса ‑oir (як рэзервуар) ад дзеяслова trotter ‘ісці, маршыраваць, тапатаць, ісці рыссю (пра каня)’ > ‘хадзіць, бегаць’, які ад ст.-в.-ням. trottōn ‘ісці, ступаць, крочыць’ (Фасмер, 4, 107; ЕСУМ, 5, 652; Арол, 4, 107).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

хо́днік м., обл., см. тратуа́р

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

тротуа́р тратуа́р, -ра м., хо́днік, -ка м.;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

тратуа́рчык, ‑а, м.

Разм. Памянш.-ласк. да тратуар; вузкі тратуар. Так ішлі .. [Андрэй з бацькам] па драўлянаму тратуарчыку ў тры дошчачкі. Пестрак.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

здзяўбці́, -о́ў, -бе́ш, -бе́; здзяўбём, здзеўбяце́, здзяўбу́ць; здзёўб, здзяўбла́, -ло́; -бі́; здзяўба́ны і здзёўбаны; зак., што.

1. Дзеўбучы, з’есці.

Кураняты здзяўблі тварог.

2. Дзеўбучы, зрабіць ямкі; параніць у многіх месцах.

Пеўні здзяўблі адзін аднаго.

Пешняй здзяўблі тратуар.

|| незак. здзёўбваць, -аю, -аеш, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

лапа́цісты, ‑ая, ‑ае.

Разм. Падобны па форме на лапату. Падмятаў тратуар невысокі каржакаваты стары з лапацістаю рыжаю барадою. Якімовіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)