те́ма тэ́ма, -мы ж.;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

тэ́ма ж., в разн. знач. те́ма

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

изжёванный прям., перен. зжава́ны; (избитый, надоевший — обычно) збі́ты;

изжёванная те́ма збі́тая тэ́ма.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

Тэ́ма ‘галоўная думка, прадмет, змест твора; заданне’ (ТСБМ, Некр. і Байк., Ласт.). Хутчэй праз ням. Thema, якое, у сваю чаргу, з лац. thema < грэч. θέμα (Рэйзак, 655). Літаратуразнаўчы тэрмін, паводле Краснея (Прабл. бел. філал., 64), запазычаны з рус. тема ў пачатку XX ст., дзе замацаваўся з часоў Ламаносава, аднак паралельна з ім ужываўся ў XVIII ст. адпаведнік грэчаскай форме фема ‘тс’ (Фасмер, 4, 40; Арол, 4, 58; Кохман, 235). Беласт. тема́т (Вруб.) з польск. temat ‘асноўная думка’ з пераносам націску на канец слова.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

слі́зкі

1. прям., перен. ско́льзкий;

с. парке́т — ско́льзкий парке́т;

с. шлях — ско́льзкий путь;

~кая тэ́ма — ско́льзкая те́ма;

2. (покрытый слизью) осли́злый, скли́зкий

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

старэ́ць несов.

1. старе́ть;

чалаве́к ~рэ́е — челове́к старе́ет;

2. (становиться ветхим) ветша́ть;

буды́нак ~рэ́е — зда́ние ветша́ет;

3. (становиться устарелым) старе́ть, устарева́ть;

гэ́та тэ́ма ніко́лі не ~рэ́еэ́та те́ма никогда́ не старе́ет (не устарева́ет)

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

баявы́ в разн. знач. боево́й;

б. патро́н — боево́й патро́н;

б. пара́дак — боево́й поря́док;

б. тава́рыш — боево́й това́рищ;

б. хло́пец — боево́й па́рень;

~вая тэ́ма — боева́я те́ма;

а́я гало́ўка — боева́я голо́вка;

а́я — спружы́на боева́я пружи́на;

б. лісто́к — боево́й листо́к;

о́е хрышчэ́нне — боево́е креще́ние

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

збі́ты

1. прич. сби́тый; сши́бленный;

2. прич. сби́тый, сколо́ченный;

3. прич. сби́тый, сва́ленный;

4. прич. изби́тый, исколо́ченный;

5. прич. сса́женный;

6. прич. сби́тый, свёрнутый, своро́ченный; сто́птанный;

7. прич. сби́тый;

8. прич. сби́тый; совращённый;

9. прич. сби́тый;

10. прич. сби́тый;

1-10 см. збіць;

11. прил. (банальный) изби́тый;

~тая тэ́ма — изби́тая те́ма

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

во́льны

1. свобо́дный, во́льный;

~ная краі́на — свобо́дная (во́льная) страна́;

в. чалаве́к — свобо́дный (во́льный) челове́к;

~нае жыццё — свобо́дная (во́льная) жизнь;

~ная ду́мка — свобо́дная (во́льная) мысль;

2. (о манере держать себя) свобо́дный, непринуждённый;

~нае абыхо́джанне — свобо́дное (непринуждённое) обраще́ние;

~ная барацьба́ — во́льная борьба́;

~ная прафе́сія — свобо́дная профе́ссия;

в. верш — свобо́дный стих;

в. го́рад — во́льный го́род;

в. перакла́д — во́льный перево́д;

~ная тэ́ма — во́льная те́ма;

в. слуха́ч — вольнослу́шатель;

в. маста́к — свобо́дный худо́жник;

в. час — свобо́дное вре́мя;

~ныя ру́хі — во́льные движе́ния;

~наму во́ля — во́льному во́ля;

~ная пту́шка — во́льная пти́ца;

в. каза́к — во́льный каза́к;

у ~ную хвілі́ну — в свобо́дную мину́ту;

~наму во́ля, шалёнаму по́лепосл. во́льному во́ля, а шально́му по́ле

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

предме́т м.

1. прадме́т, -та м.; (вещь) рэч, род. рэ́чы ж.;

предме́ты дома́шнего обихо́да прадме́ты (рэ́чы) ха́тняга ўжы́тку (ха́тнія рэ́чы);

предме́ты широ́кого потребле́ния прадме́ты шыро́кага ўжы́тку;

2. (тема) прадме́т, -та м., тэ́ма, -мы ж.; (вопрос) пыта́нне, -ння ср.;

предме́т спо́ра тэ́ма (прадме́т) спрэ́чкі, пыта́нне спрэ́чкі, спрэ́чнае пыта́нне;

3. (объект) прадме́т, -та м.; аб’е́кт, -та м.;

предме́т нау́чного иссле́дования прадме́т (аб’е́кт) навуко́вага дасле́давання;

предме́т насме́шек аб’е́кт (прадме́т) насме́шак;

4. (дисциплина преподавания) прадме́т, -та м., дысцыплі́на, -ны ж.;

сдать экза́мены по всем предме́там здаць экза́мены (іспы́ты) па ўсіх прадме́тах (дысцыплі́нах);

5. разг., уст. (возлюбленный) каха́ны, -нага м.; (возлюбленная) каха́ная, -най ж.;

на сей предме́т канц. разг., шутл. нако́нт гэ́тага;

на тот предме́т, е́сли канц. на той вы́падак, калі́; у тым вы́падку, калі́;

име́ть в предме́те уст. мець на ўва́зе (на мэ́це);

предме́т любви́ прадме́т каха́ння; (возлюбленный) каха́ны; (возлюбленная) каха́ная;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)