тама́т, -а і -у, М -ма́це, мн. -ы, -аў, м.
1. -а. Тое, што і памідор.
2. -у, толькі адз. Паста, соус з памідораў.
Рыба ў тамаце.
|| прым. тама́тны, -ая, -ае.
Т. сок.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
тама́т
‘соус’
назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне
|
адз. |
| Н. |
тама́т |
| Р. |
тама́ту |
| Д. |
тама́ту |
| В. |
тама́т |
| Т. |
тама́там |
| М. |
тама́це |
Крыніцы:
krapivabr2012,
nazounik2008,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
тама́т
‘памідор’
назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне
|
адз. |
мн. |
| Н. |
тама́т |
тама́ты |
| Р. |
тама́та |
тама́таў |
| Д. |
тама́ту |
тама́там |
| В. |
тама́т |
тама́ты |
| Т. |
тама́там |
тама́тамі |
| М. |
тама́це |
тама́тах |
Крыніцы:
krapivabr2012,
nazounik2008,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
тама́т м.
1. род. тама́та (помидор) тома́т;
2. род. тама́ту (соус) тома́т
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
тама́т, ‑а і ‑у, М ‑маце, м.
1. ‑а. Тое, што і памідор. Вырошчванне таматаў. Салёныя таматы.
2. ‑у. Паста, соус з памідораў. Суп з таматам. Рыба ў тамаце.
[Ісп. tomate.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Тама́т ’памідор’, ’паста, соус з памідораў’ (ТСБМ), тама́ты ’памідоры’ (Некр. і Байк.). Відаць, праз рус. тома́т з франц. tomate ’тамат’ < ісп. tomate (tomata) ’тс’, якое ад ацтэк. мекс. tomati < tomana ’набрыняць’ (ЕСУМ, 5, 595; Чарных, 2, 249; Фасмер, 4, 75; Голуб-Ліер, 484).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
тома́т
1. бот. тама́т, -та м.;
2. кул. тама́т, -ту м.;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Бэ́штать ’лаяць, ганьбіць’ (КЭС, палес.). Укр. бе́штати ’тс’. З польск. besztać ’тс’, якое непасрэдна звязана з лац. bestia (польск. bestja, bestia). Гл. Бернекер, 53. Але Брукнер (22) лічыў, што besztać з венг. beste ’звер; лаянкавае слова’ (< лац. bestia; MESz, 1, 288–289). Гл. яшчэ Рудніцкі, 119; Тамат, 108–109. Параўн. бэ́сціць.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)