Сярге́й
назоўнік, уласны, адушаўлёны, асабовы, мужчынскі род, 1 скланенне
|
адз. |
мн. |
| Н. |
Сярге́й |
Сярге́і |
| Р. |
Сярге́я |
Сярге́яў |
| Д. |
Сярге́ю |
Сярге́ям |
| В. |
Сярге́я |
Сярге́яў |
| Т. |
Сярге́ем |
Сярге́ямі |
| М. |
Сярге́ю |
Сярге́ях |
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
дружба́к, -а́, мн. -і́, -о́ў, м. (разм.).
Блізкі, шчыры сябар.
Сяргей з Рыгорам даўнія дружбакі.
|| прым. дружба́цкі, -ая, -ае (разм.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
во́кліч, -у, мн. -ы, -аў, м.
1. Слова ці выгук, вымаўленыя з моцным пачуццём.
2. Тое, што і воклік.
З лесу даносіўся в.: — Сяргей!
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
а́ман,
Тое, што і амін. — Няхай ад гэтае ночы ўсё забудзецца і аман, — трывожна папрасіў Сяргей. Чорны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
павячэ́раць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак.
З’есці вячэру, паесці ўвечары. Не палячы агню, Сяргей павячэраў і лёг спаць. Нікановіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
сві́нтус, ‑а, м.
Разм. Свінтух. Сяргей прымоўк, потым стукнуў кулаком па калене: — Ах, свінтусы!.. Ну, што цяпер зробіш... Місько.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
умо́мант, прысл.
Імгненна, у адзін міг. Павярнуўшыся на другі бок, Сяргей умомант заснуў. Шахавец. Убачыўшы чалавека, груганнё знікла ўмомант. Чорны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
навядзьма́рыць, ‑ру, ‑рыш, ‑рыць; зак., чаго.
Разм. Выклікаць што‑н. вядзьмарствам. — Толькі дажджу не навядзьмарце! — мацней гукнуў Сяргей, заходзячы на двор. Сіўцоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
нахра́пістасць, ‑і, ж.
Разм. Уласцівасць нахрапістага. Калі не крывіць душой, дык мне сам Сяргей дужа не спадабаўся сваёй нейкай самаўпэўненай нахрапістасцю. Сабаленка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
які́, -а́я, -о́е; займ.
1. пыт. і адносны. Абазначае пытанне пра якасць, уласцівасць, прымету чаго-н.
Якое сёння надвор’е? Не ведаю, якое сёння чысло.
2. у клічных сказах. Абазначае ацэнку якасці каго-, чаго-н., выражае захапленне, здзіўленне, абурэнне і пад.
Які сад!
Якая бяда!
Які нягоднік!
3. Пры рытарычным пытанні ці ў рэпліцы ў адказ абазначае адмаўленне: ніякі, зусім не.
Які з яго паляўнічы? Ай, які там заработак.
Мала атрымалі.
4. неазнач. Тое, што і які-небудзь (у 1 знач.; разм.).
Праз якую гадзіну пад’едзе і бацька.
◊
Калі што якое (разм.) — калі здарыцца што-н. нечаканае, узнікнуць якія-н. цяжкасці, непрыемнасці.
Які б ні быў (разм.) — які хочаш, любы; такі, які ёсць, калі іншага няма, іменна такі.
Які-ніякі (разм.) — хоць які-н., няхай нязначны, не надта добры.
Якое-ніякое жыллё, а сваё.
Які яшчэ? (разм.) — ужыв. ў знач. «які» для ўзмацнення пытання.
Акучнік забраў Сяргей. — Які яшчэ Сяргей?
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)