Сцякло́ ’шкло’ (брасл., Сл. ПЗБ; ст.-дар., Ск. нар. мовы), сцекло́ ’шкло лямпы’ (Арх. Вяр.), сцяклі́на ’аконнае шкло’ (Мат. Гом.), сцякля́нка ’шкляны слоік’ (ПСл, Мат. Гом., Ян.). Параўн. укр. скло, шкло, рус. стекло́, стараж.-рус. стькло, польск. szkło, старое польск. śćkło, чэш., славац. sklo, в.-луж., н.-луж. škla ’міска’, славен. stȇklo, серб.-харв. ста̏кло, скло̏, балг. стъкло, макед. стакло, ст.-слав. стькло. Прасл. *stьkIo лічыцца запазычаннем з гоц. stikls ’келіх’ яшчэ ў праславянскі перыяд з пераносам на агульную назву матэрыяла (Фасмер, 3, 753; Шустар-Шэўц, 1442- 1443; Скок, 3, 325; Борысь, 604; ЕСУМ, 5, 276). Гл. таксама шкло.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
сцячы́
дзеяслоў, непераходны, закончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне
| Будучы час |
|---|
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
сцяку́ |
сцячо́м |
| 2-я ас. |
сцячэ́ш |
сцечаце́ |
| 3-я ас. |
сцячэ́ |
сцяку́ць |
| Прошлы час |
|---|
| м. |
сцё́к |
сцяклі́ |
| ж. |
сцякла́ |
| н. |
сцякло́ |
| Загадны лад |
|---|
| 2-я ас. |
сцячы́ |
сцячы́це |
| Дзеепрыслоўе |
|---|
| прош. час |
сцё́кшы |
Крыніцы:
dzsl2007,
krapivabr2012,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
Сцякле́ц ’шарош’ (ЛА, 2). Магчыма, да папярэдняга слова (’тонкі лёд’, параўн. сцён, гл.), збліжанае са сцякло ’шкло’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Сто́чкі 1 ‘вяршкі’ (Байк. і Некр.), ‘астаткі, рэшткі’ (Сцяшк. Сл., Федар. 4). Да цячы < *tekti з чаргаваннем е/о, г. зн. ‘тое, што сцякло’.
Сто́чкі 2 ‘месца злучэння дзвюх частак чаго-небудзь’ (шальч., Сл. ПЗБ). Да сточваць, тачыць (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)